Униатство, униаты (грекокатолики)

Ещё немного к вопросу переустройства храмов в "православные"
Аднак найбольш пацярпелі ад русіфікацыі беларускія храмы. Помнік беларускай архітэктуры XVII стагоддзя — царква Уваскрашэння Хрыстова ў Клецку (раней будынак былога Дабравешчанскага касцёла пры манастыры дамініканцаў) — атрымаў “упрыгожанне” ў форме цыбуліны. Цыбулінкамі абзавяліся і царква Узвышэння Святога Крыжа (1838 год) у вёсцы Гошчава Івацэвіцкага раёна, Царква Барыса і Глеба ў Навагрудку, Царква Святога Іаана Прадцечы (1742 года) у Вішняўцы Стаўбцоўскага раёна. У 2009 годзе ў выніку рэканструкцыі царквы Святога прарока Ільі (1881 год) ў вёсцы Вялемічы Столінскага раёна ліквідавалі барочныя купалы на вежах і каваныя чатырохканцовыя крыжы, замяніўшы іх залачонымі цыбулінамі і васьміканцовымі крыжамі.

— Проста нейкі шал сёння адбываецца на Брэсцкай вобласці, — адзначае Сяргей Харэўскі. — Знішчаюцца аўтэнтычныя старасвецкія цэрквы 17-18 стагоддзя. Мяняецца арыенціроўка алтароў. За царом гэта нікому не замінала, а зараз перабудоўшчыкі сталі больш праваслаўнымі, чым колішнія падданыя Расійскай імперыі. Устаўлёўваюцца шклопакеты, абшываюцца сайдынгам, нахлабучваюцца цюрбаны. Не спыняюць нават прадпісанні Міністэрства культуры, як у выпадках з цэрквамі ў Клецку ці Наваградку. Паводле эксперта, прага сённяшніх русіфікатараў мае глыбокія гістарычныя карані. Яшчэ ў часы Кацярыны ІІ у Беларусь камандзіраваліся архітэктары з мэтай перайначыць тутэйшую архітэктуру.

— У прыватнасці Джакома Кварэнгі – выдатны архітэктар – быў адпраўлены ў Полацак для перабудовы Багаяўленскага сабора, каб разабраць франтоны і прыбраць дэкор “как придающие католический вид», — узгадвае мастацтвазнаўца. — Вялікія захады па русіфікацыі тутэйшай архітэктуры былі зроблены пасля паўстанняў 1831 і 1863 гадоў. На мэту перабудаваць «в русском вкусе» шэраг храмаў і тутэйшыя старасвецкія будынкі працавалі дзясяткі архітэктараў, сярод якіх былі свае класікі, кшталту Чагіна, у задачу якіх уваходзіла не стварэнне тут уласных шэдэўраў, а панявечанне шэдэўраў тутэйшага дойлідства. Той жа Чагін да непазнавальнасці перабудаваў Фару Вітаўта і праваслаўны Сафійскі сабор, дадаўшы элементы яраслаўска-суздальскага дойлідства. Тое самае адбылося з царквой Пятра і Паўла на Нямізе. Да абсалютнай непазнавальнасці быў перабудаваны, а дакладней замураваны, Сабор Святога Духу на Верхнім горадзе.

Полный текст http://zautra.by/art.php?sn_nid=10017&sn_cat=17

Комментарий модератора:
Позволю себе разместить здесь перевод, т.к. не все "с ходу" могут прочитать текст (перевод с помощью гугла):
"Однако наиболее пострадали от русификации белорусские храмы. Памятник белорусскому архитектуры XVII века - церковь Воскрешения Христова в Клецке (ранее здание бывшего Благовещенского костела при монастыре доминиканцев) - получил "украшение" в форме луковицы. Луковичками обзавелись и церковь Воздвижения Креста Господня (1838 год) в деревне Гощево Ивацевичского района, Церковь Бориса и Глеба в Новогрудке, Церковь Святого Иоанна Предтечи (1742 года) в Вишнявцы Столбцовского района. В 2009 году в результате реконструкции церкви Святого пророка Ильи (1881 год) в деревне Вялемичы Столинского района ликвидировали барочные купола на башнях и кованые четырехконечный крест, заменив их золочеными луковицами и восьмиконечным крестом.

- Просто какое-то безумие сегодня происходит на Брестской области, - отмечает Сергей Хоревский. - Уничтожаются аутентичные старинные церкви 17-18 века. Меняется ориентировка алтарей. За царем это никому не мешало, а сейчас перестройщики стали более православными, чем бывшие подданные Российской империи. Устанавливаются стеклопакеты, обшиваются сайдингом, нахлабучваюцца тюрбан. Не останавливают даже предписания Министерства культуры, как в случаях с церквями в Клецке или Новогрудке. По эксперта, жажда сегодняшних русификаторов имеет глубокие исторические корни. Еще во времена Екатерины II в Беларусь камандиравалися архитекторы с целью изменить здешнюю архитектуру.

- В частности Джакомо Кварэнги - замечательный архитектор - был отправлен в Полоцк для перестройки Богоявленского собора, чтобы разобрать фронтоны и убрать декор "как придающие Католический вид», - вспоминает искусствовед. - Большие шаги по русификации здешней архитектуры были сделаны после восстаний 1831 и 1863 годов. На цель перестроить "в русском вкус» ряд храмов и здешние старинные здания работали десятки архитекторов, среди которых были свои классики, вроде Чагина, в задачу которых входило не создание здесь собственных шедевров, а панявечанне шедевров местного зодчества. Тот же Чагин до неузнаваемости перестроил Фару Витовта и православный Софийский собор, добавив элементы Ярославско-суздальского зодчества. То же самое произошло с церковью Петра и Павла на Немиге. До абсолютной неузнаваемости был перестроен, а точнее замурованный, Собор Святого Духа на Верхнем городе."

Ссылки на архивные источники, библиография. И ещё хотелось бы понять, как они жили, их самоидентификация.