Игуменский уезд Минской губернии

Продолжение

ЛАБОЦКІЯ, вёска ў Нёманскім сельсавеце. На пачатку XX ст. фальварак Магільнянскай воласці Ігуменскага павета, 1 двор, 9 жыхароў. Паводле перапісу 1926 г., вёска, 17 двароў, 107 жыхароў. Дзеці вучыліся ў Касцяшоўскай пачатковай школе. На 1.1.2000 г. 4 двары, 3 жыхары.

ЛАДЫГА, вёска ў Цепленскім сельсавеце. У пачатку XX ст. вёска Дудзіцкай воласці Ігуменскага павета, 9 двароў, 60 жыхароў. На 1.1.2000 г. 11 двароў, 20 жыхароў.

ЛАСТАЎШЧЫНА, вёска ў Сямёнавіцкім сельсавеце. Паселішча вядома з XVIII ст. як маёнтак, які ўваходзіў у склад Рэчы Паспалітай і належаў Вашамірскім. 3 1793 г. у Расійскай імперыі. У XIX — пачатку XX ст. маёнтак Магільнянскай воласці Ігуменскага павета. У пачатку XX ст. 1 двор, 10 жыхароў. Паводле перапісу 1926 г., пасёлак, 9 двароў, 43 жыхары. Мясцовыя дзеці вучыліся ў Падсадскай пачатковай школе. На 1.1 2000 г. 4 двары, 3 жыхары.

ЛЕСНІЧОЎКА, былы хутар у Сямёнавіцкім сельсавеце. 3 1976 г. не існуе.

ЛІСАЎШЧЫНА, вёска ў Ліцвянскім сельсавеце. У 1909 г. вёска ў Койданаўскай воласці Мінскага павета, 48 двароў, 255 жыхароў. У 1914 г. адкрыта народнае вучылішча, якое пасля рэвалюцыі было пераўтворана ў працоўную школу 1-й ступені. У 1924/25 навучальным годзе ў школе вучылася 28 дзяцей. На 1.1.2000 г. 25 двароў, 52 жыхары.

ЛІТВА, вёска ў Нёманскім сельсавеце. У пачатку XX ст. паселішча вядома як засценак Магільнянскай воласці Мінска-га павета, 17 двароў, 105 жыхароў. Паводле перапісу 1926 г., вёска, 26 гаспадарак, 144 жыхары. У 1933 г. тут былі калгасы імя Варашылава і «Чырвоны Рубеж», 2 кузні, шорная майстэрня і стальмашня. На 1.1.2000 г. 38 двароў, 94 жыхары.

ЛІЦВЯНЫ, вёска, цэнтр сельсавета і калгаса імя Ульянава. Паселішча вядома з XVIII ст. Уваходзіла ў склад Мінскага павета, належала Трускоўскім. У 1879 г. адкрыта народнае вучылішча. У 1886 г. сяло Койданаўскай воласці Мінскага павета, 10 двароў, 88 жыхароў, дзейнічалі праваслаўная царква, капліца, народнае вучылішча. У 1886/87 навучальным годзе школу наведвалі 33 хлопчыкі, іх вучыў настаўнік Іван Калбаска, які скончыў курс у Малад-зечанскай настаўніцкай семінарыі. Школа ўтрымлівалася на сродкі мясцовай грамады. У 1909 г. у сяле было 26 двароў, 157 жыхароў. Пасля рэвалюцыі народнае ву-чылішча пераўтворана ў працоўную школу 1-й ступені. У 1924/25 навучальным годзе настаўнікі Іван Гарошка і Клаўдзія Гарошка вучылі каля 70 дзяцей. На пачатку 1930-х гадоў тут працавалі калгас «Ліцвяны», вадзяны млын, сукнавальня, стальмашня, кузня, лесапілка. У 1972 г. 73 двары, 200 жыхароў. 3 15.8.1974 г. цэнтр сельсавета. На 1.1.2000 г. 121 двор, 343 жыхары. Працавалі рамонтна-механічныя майстэрні, ветэрынарны ўчастак, лясніцтва, млын, аддзяленні сувязі і Беларусбанка, фельчарска-акушэрскі пункт, сярэдняя школа, Дом культуры, бібліятэка, комплексны пункт бытавога абслугоўвання, дзіцячы сад, магазін.
Помнік на брацкай магіле савецкіх воінаў (на мясцовых могілках), якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну ў чэрвені 1941 г. Радзіма археолага і гісторыка У.З.Завітневіча.

ЛОША, вёска, цэнтр сельсавета і калгаса імя Ільіча. У 1565 г. у юрыдычных дакументах упамінаецца Лашанская царква. 3 XVII ст. вядома як сяло ў складзе Мінскага павета Рэчы Паспалітай. 3 1793 г. у складзе Расійскай імперыі. У 1800 г. працаваў шкляны завод. У XIX — пачатку XX ст. з'яўлялася спачатку сялом, потым мястэчкам. Адносілася да Слабада-Пырашаўскай воласці Ігуменскага павета. У розныя гістарычныя перыяды Лоша належала князям Галоўчынскім, Заранкам, Ленскім, Завішам, Грабоўскім-Тапорчыкам. У 1886 г. упамінаецца як мястэчка, у якім было 2 двары, 15 жыхароў, дзейнічалі школа, праваслаўная царква, сінагога. У 1909 г. у мястэчку налічвалася 70 двароў, 270 жыхароў. Бытавалі сплаўныя, кравецкія, шавецкія, дрэваапрацоўчыя промыслы. Паводле перапісу 1917 г., 48 гаспадарак, 307 жыхароў. Працавалі паравы млын і лесапілка. У 1919 г. адкрыта працоўная школа 1-й ступені, у якой у 1924/25 навучальным годзе настаўніца Хрысціна Багдановіч вучылі 86 дзяцей з Лошы і навакольных паселішчаў. 3 20.8.1924 г. цэнтр сельсавета. У 1929 г. створаны калгас «Бальшавік». У 1933 г. тут былі кузня, млын і лесапільня. 3 1930-х гадоў вёска. У 1972 г. 81 гаспадарка, 248 жыхароў. На 1.1.2000 г. 74 двары, 167 жыхароў. Працавалі рамонтна-механічныя майстэрні, ветэрынарны ўчастак, лясніцтва, млын, комплексны прыёмны пункт бытавога абслугоўвання, бальніца, Дом культуры, ашчадная каса, бібліятэка, аптэка, лазня, 2 магазіны, пральня, аўтастанцыя, аддзяленне сувязі, сярэдняя школа, дзіцячы сад.
Археалагічныя помнікі — гарадзішча і стаянка (адносіцца да каменнага веку), знаходзяцца каля вёскі, на беразе штучнага вадасховішча, ва ўрочышчы Гарадзішча. Помнік на брацкай магіле савецкіх воінаў, якія загінулі ў ліпені 1944 г. пры вызваленні тэрыторыі Лашанскага сельсавета ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. На магіле ў 1973 г. пастаўлены абеліск, на якім напісаны імёны 69 аднавяскоўцаў, што загінулі ў Вялікую Айчынную вайну.

ЛУНІНА, вёска ў Нёманскім сельсавеце. У пачатку XX ст. паселішча было вядома як засценак Магільнянскай воласці Ігуменскага павета. У 1909 г. 50 двароў, 257 жыхароў. Паводле перапісу 1917 г., вёска, 53 двары, 301 жыхар. У 1921 г. адкрыта пачатковая школа. У 1924/25 навучальным годзе вучылася 40 дзяцей (з іх 8 дзяўчынак). У 1933 г. у вёсцы былі калгасы «Авангард» і «Чырвоны Сцяг», працавалі 2 кузні і стальмашня. На 1.1.2000 г. 7 два-роў, 16 жыхароў.

ЛЮБЯЧА, вёска ў Хатлянскім сельсавеце. Вядома з пачатку XVII ст. Уваходзіла ў склад маёнтка Таўкачэвічы Мінскага павета Рэчы Паспалітай. Належала ў розны час Радзівілам, Кішкам, Пацеям, Заранкам. 3 1793 г. у складзе Расійскай імперыі, у XIX — пачатку XX ст. вёска Шацкай воласці Ігуменскага павета. У 1897 г. 63 двары, 407 жыхароў, працавалі хлеба-запасны магазін, пітны дом, вадзяны млын. У 1909 г. 76 двароў, 493 жыхары. Паводле перапісу 1926 г., сяло, 89 двароў, 457 жыхароў. У 1929 г. створаны калгас імя Сталіна. На 1933 г. былі сталярная майстэрня і кузня. 3 1.4.1960 г. да 1996 г. цэнтр сельсавета. У 1972 г. 115 двароў, 356 жыхароў. На 1.1.2000 г. 73 двары, 128 жыхароў. Працавалі клуб, магазін, ветэрынарны ўчастак. Помнік на брацкай магіле 2 чырвонаармейцаў, якія загінулі ў 1919 г. у баях супраць польскіх інтэрвентаў, а таксама землякам, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну.

ЛЯДЫ, пасёлак у Хатлянскім сельсавеце. У пачатку XX ст. вядома як урочышча Шацкай воласці Ігуменскага павета. У 1909 г. было 3 двары, 17 жыхароў. На 1.1.2000 г. 7 двароў, 15 жыхароў.

ЛЯСКІ, хутар у Камянкоўскім сельсавеце. У пачатку XX ст. паселішча ўяўляла сабой фальварак Слабада-Пырашаўскай воласці Ігуменскага павета. У 1909 г. 2 двары, 17 жыхароў. Паводле перапісу 1926 г., засценак, 9 гаспадарак, 47 жыхароў. На 1.1.2000 г. 2 двары, 8 жыхароў.

МАГІЛЬНА, вёска ў Нёманскім сельсавеце. У пісьмовых крыніцах Магільна ўпамінаецца ўпершыню ў 1284 г. як месца жорсткай, крывавай бітвы паміж аб'яднанымі войскамі рускіх князёў і татар з аднаго боку і войскам літоўскага князя Рынгольда з другога боку (перамогу атрымалі літоўцы). Пазней Магільна ўвайшла ў склад ВКЛ. 3 1-й чвэрці XV ст. уласнасць князёў Альгердавічаў, з 1512 г. — Пацаў, з 1602 г. — Радзівілаў. Да 1480 г. у пісьмовых крыніцах Магільна названа мястэчкам. У пачатку XVI — XVII ст. тут існаваў драўляны замак, пабудаваны Станіславам Пацам на левым беразе р. Нёман. У XVI ст. у замку пабудаваны касцёл. Дзейнічала прыстань на р. Нёман. Згодна з інвентаром маёнтка Магільна 1592 г., у мястэчку, якое ўваходзіла ў Мінскі павет, былі 3 вуліцы, царква, карчма, рынак, 56 двароў. У час войнаў сярэдзіны XVII ст. разбурана. У сярэдзіне XVIII ст. уваходзіла ў Навагрудскае ваяводства. У 2-й палове XVIII ст. тут некаторы час жыў філосаф С.Майман. 3 1793 г. у складзе Расійскай імперыі, мястэчка, цэнтр воласці Ігуменскага павета. У канцы XVIII ст. тут было 92 двары, 374 жыхары, дзейнічалі уніяцкая царква, млын, карчма, верф. 3 1830-х гадоў уласнасць Вітгенштэйнаў. У 1863 г. у Магільна пабываў Н.Орда і зрабіў яе замалёўкі. У 1863 г. тут адкрыта народнае вучылішча, якое ўтрымлівалася на сродкі мясцовай грамады і дзяржаўнага казначэйства. На 1886 г. было 84 двары, 700 жыхароў. Дзейнічалі валасное праўленне, праваслаўная царква, капліца, сінагога, народнае вучылішча і 4 крамы. У 1886/87 навучальным годзе ў школе настаўнік Іван Наркевіч вучыў 93 хлопчыкі і 10 дзяўчынак, ён атрымліваў зарплату 200 руб., бясплатна забяспечваўся кватэрай. У 1896 г. 158 двароў, 923 жыхары. У пачатку XX ст. працавалі бальніца і прыстань. 3 20.8.1924 г. цэнтр сельсавета (да 1979 называўся Магільнянскім, а потым Нёманскім). У 1929 г. створаны калгас. У 1933 г. тут працавалі шпалерна-гантарэзны завод, рымарская, кравецкая і шавецкая майстэрні, з 1937 г. — электрастанцыя. 3 канца 1930-х гадоў вёска. У Вялікую Айчынную вайну супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў дзейнічала падпольная патрыятычная група, у якую ў канцы 1942 г. ува-ходзіла 14 чалавек. У 1943 г. карнікі часткова спалілі вёску, за перыяд акупацыі яны загубілі 56 мірных жыхароў. У 1972 г. тут было 172 двары, 497 жыхароў. У 1979-1991 гг. вёска называлася Нёман. На 1.1.2000 г. 220 двароў, 491 жыхар. Працавалі млын, рамонтна-механічныя майстэрні, ветэрынарны пункт, лясніцтва, сярэдняя школа, Дом культуры, дзіцячы сад, бібліятэка, аддзяленні сувязі і Беларусбанка, амбулаторыя, філіял раённага камбіната бы-тавога абслугоўвання, магазін. Археалагічныя помнікі — гарадзішча і курганны могільнік, які мае 10 насыпаў. Помнік землякам, брацкая магіла савецкіх воінаў і партызан, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну ў барацьбе з нямецка-фашысцкімі захопнікамі. Радзіма беларускіх вучоных: эканаміста, акадэміка НАН Беларусі Г.М.Лыча; гісторыкаў — дактароў гістарычных навук Л.М.Лыча і М.Я.Шкляра; географа, доктара геаграфічных навук А.Х.Шкляра.

МАКАВІШЧЫ, вёска ў Ліцвянскім йельсавеце. Паселішча вядома з XVI ст. Упершыню ўпамінаецца ў інвентары маёнтка Койданава 1588 г. Уваходзіла ў склад Мінскага павета ВКЛ. 3 1793 г. у складзе Расійскай імперыі. У 1886 г. сядзіба Койданаўскай воласці Мінскага павета, працавала суконная фабрыка. У 1917 г. 57 двароў, 318 жыхароў, працаваў вадзяны млын. У 1917 г. адкрыта пачатковая школа. Паводле перапісу 1926 г., 66 двароў, 303 жыхары. На 1.1.2000 г. 45 двароў, 93 жыхары.
Помнік на брацкай магіле савецкіх воінаў (на могілках), якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну.

МАЛАЯ ДЗЕШЧАНКА, вёска ў Азерскім сельсавеце. На 1.1.2000 г. 6 двароў, 11 жыхароў.

МАЛАЯ КАМЕНКА, вёска ў Хатлянскім сельсавеце. На 1.1.2000 г. мелася 4 двары, 13 жыхароў.

МАЛАЯ МАЛІНАЎКА, пасёлак у Хатлянскім сельсавеце. На 1.1.2000 г. 15 двароў, 26 жыхароў.

МАЛАЯ УСА, вёска ў Ліцвянскім сельсавеце. У 1909 г. вёска Уздзенскай воласці Ігуменскага павета, 27 двароў, 167 жыхароў. Паводле перапісу 1917 г., 37 двароў, 190 жыхароў. Да Вялікай Айчыннай вайны 20 двароў, 136 жыхароў. У жніўні 1943 г. спалена нямецкімі фашыстамі. На 1.1.2000 г. 23 двары, 36 жыхароў. Археалагічны помнік — курганны могільнік, мае 3 насыпы, мясцовая назва Капцы.

МАЛІНАЎКА, пасёлак у Хатлянскім сельсавеце. На 1.1.2000 г. 7 двароў, 17 жыхароў.

МАРКАЎЦЫ, вёска ў Азерскім сельсавеце. У пачатку XX ст. паселішча было вядома як засценак Станькаўскай воласці Мінскага павета, 20 двароў, 111 жыхароў. У 1924 г. 155 жыхароў, мясцовыя дзеці вучыліся ў Азерскай пачатковай школе. У 1933 г. працавалі калгас «Штурмавец», кузня, стальмашня і шорная майстэрня. На 1.1.2000 г. 28 двароў, 62 жыхары, быў магазін.

МАТЭЦКІЯ, вёска ў Нёманскім сельсавеце. Паводле перапісу 1897 г., засценак Матэцкія (ён жа Цялеўшчына) Магільнянскай воласці Ігуменскага павета, 3 двары, 16 жыхароў. На 1.1.2000 г. 7 двароў, 16 жыхароў.

МІКОЛКА, вёска ў Цялякаўскім сельсавеце, цэнтр падсобнай сельскай гаспадаркі «Прамень». У першай палове XIX ст. уласнасць Радзівілаў, з 1857 г. — Гарцінгаў. У 1886 г. сяло Уздзенскай воласці Ігуменскага павета, 4 двары, 46 жыхароў, дзейнічала праваслаўная царква. У пачатку XX ст. упамінаецца як вёска, у якой было 16 двароў, 120 жыхароў. У 1920 г. адкрыта пачатковая школа, у якой у 1924/25 навучальным годзе вучылася 35 дзяцей. У 1929 г. створаны калгас, пабудаваны смалакурны завод. У 1933 г. працавалі кузня і стальмашня. На 1.1.2000 г. 44 двары, 104 жыхары.

МРОЧКІ, вёска ў Камянкоўскім сельсавеце. У канцы XIX — пачатку XX ст. засценак ці вёска Слабада-Пырашаўскай воласці Ігуменскага павета. У 1897 г. засценак, 18 двароў, 136 жыхароў. Паводле перапісу 1917 г., вёска, 27 двароў, 143 жыхары. У 1923 г. тут створаны калгас «Будаўнік» і кузня. На 1.1.2000 г. 27 двароў, 55 жыхароў. Працаваў магазін. Помнікі на брацкай магіле савецкіх воінаў і партызан і землякам, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну. Радзіма беларускага паэта В.І.Казлоўскага.

МЯКОТЫ, вёска ў Азерскім сельсавеце. Паводле перапісу 1917 г., засценак Станькаўскай воласці Мінскага павета, 12 двароў, 68 жыхароў. У 1924 г. было 155 жыхароў, вясковыя дзеці вучыліся ў Азерскай пачатковай школе. На 1.1.2000 г. 20 двароў, 32 жыхары.

Продолжение

РАБІНАЎКА, вёска ў Азерскім сельсавеце. Паводле перапісу 1897 г., засценак Дудзіцкай воласці Ігуменскага павета, 8 двароў, 48 жыхароў. У 1917 г. леснічоўка, 5 двароў, 23 жыхары. У пачатку 1930-х гадоў тут былі калгас «Чырвоны сцяг» і кузня. На 1.1.2000 г. 15 двароў, 34 жыхароў.

РАБІНАЎКА, былы пасёлак у Цялякаўскім сельсавеце. Не існуе з 1974 г.

РАБІНАЎКА, пасёлак у Хатлянскім сельсавеце. На 1.1.2000 г. 7 двароў, 12 жыхароў.

РАКАШЫЧЫ, вёска ў Сямёнавіцкім сельсавеце. Паселішча вядома з канца XVI ст. як вёска Мінскага павета ВКЛ, належала Грабоўскім. 3 1793 г. у складзе Расійскай імперыі. У XIX — пачатку XX ст. вёска ў . Койданаўскай воласці Мінскага павета. У ліпені 1905 г. у вёсцы адбылося хваляванне сялян, якія самавольна пасвілі сваю жывёлу на сенакосах мясцовых памешчыкаў Чапскіх. Сяляне аказалі супраціўленне паліцыі, якая спрабавала спыніць сама-вольны выпас жывёлы. У 1909 г. 134 двары, 672 жыхары. У 1911 г. адкрыта царкоўна-прыходская школа, для яе быў пабудаваны аднапавярховы драўляны дом з гонтавым дахам. Пасля рэвалюцыі створана савецкая пачатковая школа. У 1924/25 навучальным годзе настаўнікі Сцепаніда Алейнік і Барыс Гармацкі вучылі тут 105 дзяцей. У 1933 г. былі 2 калгасы — «Свабода» і «Зара рэвалюцыі», 2 кузні, шорная і сталярная майстэрні. На 1.1.2000 г. 79 двароў, 138 жыхароў. Працавалі бібліятэка, фельчарска-акушэрскі пункт і магазін. Помнікі на брацкай магіле партызан і землякам, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну.

РАЧЫЦА, вёска ў Камянкоўскім сельсавеце. У 2-й палове XIX — пачатку XX ст. вёска Слабада-Пырашаўскай воласці Ігуменскага павета. У 1909 г. 21 двор, 121 жыхар. Паводле перапісу 1917 г., 24 двары, 133 жыхары. На 1.1.2000 г. 16 двароў, 25 жыхароў.

РУДКОВА, былая вёска ў Цепленскім сельсавеце. Знаходзілася за 6 км на ўсход ад в. Цеплень. У пачатку XX ст. вёска Дудзіцкай воласці Ігуменскага павета. У 1909 г. 10 двароў, 87 жыхароў. Паводле перапісу 1917 г., 17 двароў, 90 жыхароў. Перад Вялікай Айчыннай вайной 11 двароў, 58 жыхароў. 23.1.1943 г. нямецка-фашысцкія акупанты спалілі вёску і загубілі 27 яе жыхароў. Пасля вайны не адрадзілася. У 1970 г. на месцы былой вёскі пастаўлены абеліск з барэльефамі партызана і партызанкі. Увекавечана ў мемарыяльным комплексе Хатынь. Радзіма беларускага пісьменніка С.Я.Баранавых.

РУМОК, вёска ў Лашанскім сельсавеце. Паводле перапісу 1917 г., хутар Слабада-Пырашаўскай воласці Ігуменскага павета, 12 двароў, 56 жыхароў. Дзейнічаў вадзяны млын. У 1920 г. адкрыта працоўная школа 1-й ступені, у якой першым настаўнікам працаваў Васіль Дубовік. У 1924/25 навучальным годзе ён вучыў 34 хлопчыкі і 10 дзяўчынак. Паводле перапісу 1926 г., хутар, 13 гаспадарак, 57 жыхароў. На 1933 г. тут былі калгас «Новы быт», вадзяны млын, ваўначоска, лесапільня, маслазавод і кузня. На 1.1.2000 г. 39 двароў, 85 жыхароў. Працаваў магазін.

РУСАКОВА, вёска ў Цепленскім сельсавеце. У пачатку XX ст. вёска Дудзіцкай воласці Ігуменскага павета, 9 двароў, 70 жыхароў. На 1.1.2000 г. 6 двароў, 11 жыхароў. Працаваў магазін. Помнік землякам, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну.

РЫБАКОЎШЧЫНА, вёска ў Цепленскім сельсавеце. На 1.1.2000 г. 9 двароў, 20 жыхароў. Радзіма Героя Сацыялістычнай Працы І.М.Сакольчыка.

САКОЛЬШЧЫНА, вёска ў Ліцвянскім сельсавеце. У пачатку XX ст. вёска Уздзенскай воласці Ігуменскага павета. Паводле перапісу 1917 г., 23 двары, 161 жыхар. У 1917 г. адкрыта савецкая пачатковая школа. Першай настаўніцай тут працавала Соф'я Вярбіцкая. Яна вучыла ў 1924 г. 37 дзяцей. Паводле перапісу 1926 г., 34 двары, 169 жыхароў. У 1933 г. былі калгас «Ударнік», стальмашня і кузня. На 1.1.2000 г. 15 двароў, 27 жыхароў. Помнік на магіле капітана Чырвонай арміі Т.Ц.Баранава (на могілках), які загінуў у ліпені 1944 г. у баі супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў.

САЛАЎІ, пасёлак у Хатлянскім сельсавеце. На 1.1.2000 г. 5 двароў, 7 жыхароў.

САРОКАЎШЧЫНА, вёска ў Азерскім сельсавеце. У 1921 г. фальварак Станькаўскай воласці Мінскага павета, 1 двор, 5 жыхароў. У 1933 г. тут былі калгас «Пралетарый», шорная і сталярная майстэрні, кузня. На 1.1.2000 г. 24 двары, 47 жыхароў.

СВІТАЛАЎКА, вёска ва Уздзенскім сельсавеце. У сярэдзіне XIX — пачатку XX ст. маёнтак Уздзенскай воласці Мінскага павета, належаў памешчыкам Міркоўскім. Паводле перапісу 1917 г., 1 гаспадарка, 65 жыхароў. Пасля рэвалюцыі створана камуна «Сейбіт». Паводле перапісу 1926 г., 16 гаспадарак, 71 жыхар. На 1.1.2000 г. 18 двароў, 44 жыхары.

СВІТАЛАЎКА 1-я, пасёлак ва Уздзенскім сельсавеце. Паводле перапісу 1926 г., 19 гаспадарак, 93 жыхары. На 1.1.2000 г. 11 двароў, 40 жыхароў. Помнік землякам на брацкай магіле партызан і на магіле партызана В.І.Герасімовіча і яго сям'і (на могілках), якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну.

СВІТАЛАЎКА 2-я, пасёлак ва Уздзенскім сельсавеце. На 1.1.2000 г. 17 двароў, 43 жыхары. Працавалі 2 магазіны і фельчарска-акушэрскі пункт.

СЕНАЖАТКІ, вёска ў Лашанскім сельсавеце. Вядома па рукапісных крыніцах з канца XIX ст. як засценак Слабада-Пырашаўскай воласці Ігуменскага павета. У 1897 г. было 13 двароў, 82 жыхары. У 1926 г. 16 двароў, 81 жыхар, мясцовыя дзеці вучыліся ў суседняй Румоцкай школе. На 1.1.2000 г. 27 двароў, 60 жыхароў, клуб. Помнік на магіле Р.М. Дзенісевіча, начальніка штаба партызанскага атрада М.П.Пакроўскага, які загінуў у баі ў 1941 г.

СЕРАДЗІНА, пасёлак у Хатлянскім сельсавеце. На 1.1.2000 г. 23 двары, 47 жыхароў.

СЛАБАДА, вёска ў Лашанскім сельсавеце, цэнтр калгаса «Звязда». У XIV — XVI ст. належала князям Алелькавічам і ўваходзіла ў склад Слуцкага княства ВКЛ. Пазней у розныя часы паселішчам валодалі Радзівілы і Ёдкі. 3 1793 г. Слабада-Пырашава ў складзе Расійскай імперыі. У дакументах XIX — пачатку XX ст. паселішча ўпамінаецца пад назвай Слабада-Пырашаўская ці Слабада-Пырашава, сяло, цэнтр Слабада-Пырашаўскай воласці Ігуменскага павета. У 1873 г. тут адкрыта народнае вучылішча, якое ўтрымлівалася на сродкі мясцовай грамады і дзяржаўнага казначэйства. Адным з першых настаўнікаў у ім працавала Аляксандра Васюковіч. На 1886 г. у сяле 26 двароў, 341 жыхар, працавалі праваслаўная царква і народнае вучылішча. Бытавалі дрэваапрацоўчыя, ткацкія, калёсныя і іншыя промыслы. У 1909 г. 62 двары, 547 жыхароў. У 1917 г. 79 двароў, 466 жыхароў. Пасля рэвалюцыі народнае вучылішча пераўтворана ў працоўную школу 1-й ступені, у якой у 1924/ 25 навучальным годзе вучылася 67 дзяцей, працавалі 2 настаўнікі. 3 20.8.1924 г. да 16.7.1954 г. цэнтр сельсавета. У 1933 г. тут былі калгас «Полымя» і кузня. У 1930-я гады сяло пераўтворана ў вёску. На 1.1.2000 г. 19 двароў, 310 жыхароў. Працавалі рамонтна-механічныя майстэрні, млын, лясніцтва, ветэрынарны ўчастак, лазня, базавая школа, філіял Беларусбанка, 2 магазіны, клуб, бібліятэка, дзіцячы сад, фельчарска-акушэрскі пункт. Археалагічны помнік — курганны могільнік (знаходзіцца ва ўрочышчы Смалярня, мае 2 насыпы, мясцовая назва Шведскія магілы). Помнікі на брацкай магіле савецкіх воінаў (на могілках) і землякам, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну.

СЛАБАДСКІ ЧАШЫН, вёска ў Камянкоўскім сельсавеце. Паселішча ўпамінаецца ў рукапісных крыніцах з 1920-х гадоў як засценак. Паводле перапісу 1926 г., 11 гаспадарак, 54 жыхары. На 1.1.2000 г. 16 двароў, 27 жыхароў.

СЛАБОДКА, вёска ў Цялякаўскім сельсавеце. У пачатку XX ст. паселішча вядома як фальварак ва Уздзенскай воласці Ігуменскага павета, 1 гаспадарка, 36 жыхароў. Паводле перапісу 1926 г., пасёлак, 12 двароў, 62 жыхары. У гэты час мясцовыя дзеці вучыліся ў Цялякаўскай школе. На 1.1.2000 г. 15 двароў, 36 жыхароў.

СМАЛІНЕЦ, вёска ў Лашанскім сельсавеце. У канцы XIX — пачатку XX ст. вёска Слабада-Пырашаўскай воласці Ігуменскага павета. У 1909 г. 22 двары, каля 130 жыхароў. Паводле перапісу 1917 г., 25 двароў, 136 жыхароў. Мясцовыя дзеці вучыліся ў Слабада-Пырашаўскай пачатковай школе. На 1.1.2000 г. 25 двароў, 40 жыхароў. Археалагічны помнік — курганны могільнік, знаходзіцца ў лясным урочышчы Капліцы, мае 15 насыпаў. Радзіма белрускага скульптара У.М.Лятуна.

СМАЛЯРЫ, вёска ў Камянкоўскім сельсавеце. Вядома з пачатку XX ст. Паводле перапісу 1917 г., тут былі 2 хутары (Новыя Смаляры і Старыя Смаляры), у якіх разам мелася 5 двароў, 37 жыхароў. Адносіліся да Слабада-Пырашаўскай воласці Ігуменскага павета. На 1.1.2000 г. 4 двары, 4 жыхары.

СТАЛЬБОЎШЧЫНА, вёска ў Нёманскім сельсавеце, цэнтр калгаса «Зарэчча». На пачатку XX ст. вёска Магільнянскай воласці Ігуменскага павета, 46 двароў, 272 жыхары. 3 20.8.1924 г. да 16.7.1954 г. цэнтр сельсавета. Паводле перапісу 1926 г., 49 двароў, 266 жыхароў. На 1.1.2000 г. 67. двароў, 175 жыхароў. Працавалі жывёлагадоўчы комплекс, млын, ветэрынарны пункт, рамонтна-механічныя майстэрні, фельчарска-акушэрскі пункт, дзіцячы сад, аддзяленне сувязі, клуб, бібліятэка, базавая школа, магазін. Помнік землякам, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну.

СТАРЫ МОСТ, былы пасёлак у Хатлянскім сельсавеце. Не існуе з 1974 г.

СТАРЫНА, былая вёска ў Азерскім сельсавеце. Знаходзілася за 1,5 км на захад ад суседняй вёскі Валодзькі. У пачатку XX ст. вёска Станькаўскай воласці Мінскага павета, 10 двароў, 65 жыхароў. Напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны было 9 двароў, 47 жыхароў. 2.1.1942 г. нямецка-фашысцкія акупанты знішчылі вёску разам з яе жыхарамі. Ахвяры фа-шызму пахаваны ў суседняй вёсцы Валодзькі, на могілках. Пасля вайны вёска не адрадзілася. Увекавечана ў мемарыяльным комплексе Хатынь. У 1975 г. на месцы колішняй вёскі пастаўлена стэла.

СТАРЫЯ МАРГІ, вёска ў Камянкоўскім сельсавеце. У пачатку XX ст. вёска Слабада-Пырашаўскай воласці Ігуменскага павета. У 1904 г. адкрыта народнае вучылішча. Паводле перапісу 1917 г., 76 двароў, 450 жыхароў. Пасля рэвалюцыі народнае вучылішча пераўтворана ў працоўную школу 1-й ступені. У 1924/25 навучальным годзе ў ёй вучылася 60 дзяцей, настаўнікам працаваў Язэп Ляневіч. У 1924 г. на сродкі мясцовых сялян для школы пабудаваны ўласны будынак з дрэва. Паводле перапісу 1926 г., 82 двары, 417 жыхароў. У пачатку 1930-х гадоў калгас «Рассвет», сталярная майстэрня і кузня. На 1.1.2000 г. 65 двароў, 109 жыхароў, клуб, фельчарска-акушэрскі пункт, бібліятэка, магазін.
Помнік землякам, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну.

СУКАЎЦЫ, вёска ў Азерскім сельсавеце. У пачатку XX ст. засценак Станькаўскай воласці Мінскага павета, 18 двароў, 86 жыхароў. У 1924 г. было 159 жыхароў, мясцовыя дзеці вучыліся ў Азерскай пачатковай школе. На 1.1.2000 г. 28 двароў, 50 жыхароў.

СУТКІ, вёска ў Камянкоўскім сельсавеце. Паселішча вядома з пачатку XX ст. як засценак Слабада-Пырашаўскай воласці Ігуменскага павета. У 1909 г. было 10 двароў, 69 жыхароў. Паводле перапісу 1917 г., 11 гаспадарак, 79 жыхароў. Паводле перапісу 1926 г., вёска, 16 двароў, 91 жыхар, мясцовыя дзеці вучыліся ў суседняй Канапелькаўскай школе. На 1.1.2000 г. 21 двор, 48 жыхароў.

СЫМАНЧЫЦЫ, вёска ва Уздзенскім сельсавеце. У канцы XIX — пачатку XX ст. вёска Уздзенскай воласці Ігуменскага павета. У 1909 г. было 34 двары, 131 жыхар. У 1917 г. 47 двароў, 238 жыхароў. На 1.1.2000 г. 32 двары, 68 жыхароў. Працаваў магазін. Помнік землякам, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну. Радзіма генерала Н.І.Букава.

СЯМЁНАВІЧЫ, вёска, цэнтр сельсавета і калгаса «Новае жыццё». У пісьмовых крыніцах упершыню паселішча ўпамінаецца ў 1577 г. у складзе Мінскага павета ВКЛ. У юрыдычных актах 1592 г. называецца палац Сямёнавічы. Належалі Грабоўскім. 3 1793 г. у складзе Расійскай імперыі. У XIX — пачатку XX ст. сяло Уздзенскай воласці Ігуменскага павета. У 1863 г. тут адкрыта народнае вучылішча, якое ўтрымлівалася на сродкі мясцовай грамады і дзяржаўнага казначэйства. У 1886 г. у сяле было 24 двары, 254 жыхары, дзейнічалі каталіцкі касцёл, праваслаўная царква, народнае вучылішча, 2 вадзяныя млыны. У 1886/87 навучальным годзе ў школе вучылася 58 хлопчыкаў і 5 дзяўчынак, іх настаўніцай была Феліцыя Мажэйка, якая атрымлівала жалаванне 200 руб. і бясплатна забяспечвалася кватэрай. Паводле перапісу 1897 г., 72 двары, 445 жыхароў, працавалі прыходская царква, капліца, суконная фабрыка, хлебазапасны магазін. У 1909г. 69 двароў, 480 жыхароў. Бытавалі сталярныя, шорныя, перавозныя, кавальскія промыслы. Сумежна з сялом знаходзіўся маёнтак Сямёнавічы, 1 гаспадарка, 68 жыхароў. Пасля рэвалюцыі на базе народнага вучылішча створана працоўная школа 1 -й ступені. У 1924/25 навучальным годзе ў ёй настаўніцы Алеся Лісоўская і Яўгенія Кульчыцкая вучылі 90 дзяцей. 3 20.8.1924 г. цэнтр сельсавета. 3 1930-х гадоў вёска. У 1974 г. да вёскі далучаны сумежныя пасёлкі Сямёнавічы 1-я і Сямёнавічы 2-я. На 1.1.2000 г. 149 двароў, 337 жыхароў. Працавалі млын, рамонтна-механічныя майстэрні, ветэрынарны участак, сярэдняя школа імя В.А.Міснік, клуб, бібліятэка, фельчарска-акушэрскі пункт, комплексны прыёмны пункт бытавога абслугоўвання, аддзяленні сувязі і Беларусбанка, магазін. Археалагічны помнік — курган, знаходзіцца ва ўрочышчы Вішнякі, на правым беразе р. Уса. Помнікі: на брацкай магіле савецкіх воінаў, на магіле партызана А.К.Караля, землякам, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну. Мемарыяльная дошка на будынку школы ў памяць патрыёткі-падпольшчыцы В.А.Міснік, якая працавала тут настаўніцай у 1937 — 1941 гг. і якую закатавалі гітлераўцы ў чэрвені 1944 г. Радзіма савецкага вучонага ў галіне пладаводства, акадэміка УАСГНІЛ В.В.Пашкевіча.

СЯННОЕ, вёска ў Цепленскім сельсавеце. У 1909 г. вёска Дудзіцкай воласці Ігуменскага павета, ІЗдвароў, 101 жыхар. Паводле перапісу 1917 г., 18 гаспадарак, 102 жыхары. На 1.1.2000 г. 7 двароў, 19 жыхароў.

ТАМАШЭВІЧЫ, вёска ў Азерскім сельсавеце. У пачатку XX ст. паселішча ўяўляла сабой засценак Дудзіцкай воласці Ігуменскага павета. У 1909 г. 9 двароў, 61 жыхар. Паводле перапісу 1917 г., таксама засценак, 10 гаспадарак, 77 жыхароў. На 1.1.2000 г. 7 двароў, 15 жыхароў.

ТАУКАЧЭВІЧЫ 1-я, вёска ў Хатлянскім сельсавеце, цэнтр калгаса «16 партз'езд». У пісьмовых дакументах упершыню паселішча упамінаецца ў 1582 г. пад назвай Таўкачэвічы ў складзе Мінскага павета ВКЛ, калі належала князю К.Грабоўскаму. У XVIII — XIX ст. уласнасць князёў Радзівілаў, Кішкаў, Пацеевых, Заранкаў. 3 1793 г. у складзе Расійскай імпе-рыі. У XIX — пачатку XX ст. вёска Таўкачэвічы Шацкай воласці Ігуменскага павета. У 1886 г. было 60 двароў, 550 жыхароў, касцёл. Паволе перапісу 1897 г., 108 двароў, 738 жыхароў, дзейнічалі часоўня, хлебазапасны магазін, пітны дом, 2 ветраныя млыны. У 1909 г. 150 двароў, 1073 жы-хары. У савецкі час стала называцца Таўкачэвічы 1-я. На 1.1.2000 г. 54 двары, 152 жыхары, рамонтна-механічныя майстэрні, ветэрынарны пункт, млын, аддзяленні сувязі і «Беларусбанка», комплексны прыёмны пункт бытавога абслугоўвання, фельчарска-акушэрскі пункт, клуб, бібліятэка, дзіцячы сад, сярэдняя школа, магазін. Помнік землякам, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну. Археалагічны помнік — курганны могільнік (злева ад дарогі Шацк — Рудзенск, у лесе, мае 170 насыпаў, належаў дрыгавічам).

ТАЎКАЧЭВІЧЫ 2-я, вёска ў Хатлянскім сельсавеце. Паселішча вядома з канца XVI ст. як маёнтак Таўкачэвічы Мінскага павета ВКЛ. У розныя часы належаў Грабоўскім, Радзівілам, Кішкам, Пацеевым, Заранкам. 3 1793 г. у складзе Расійскай імперыі. У XIX — пачатку XX ст. маёнтак Таўкачэвічы Шацкай воласці Ігуменскага павета. У 2-й палове XIX ст. былі вінакурны завод, фруктовы сад, аранжарэя, млын. У 1909 г. у маёнтку мелася 1 гаспадарка, 88 жыхароў. У савецкі перыяд на месцы былога маёнтка вырасла вёска Таўкачэвічы 2-я. На 1.1.2000 г. 19 двароў, 40 жыхароў.

ТОЎСТЫ ЛЕС, вёска ў Нёманскім сельсавеце. Вядома з пачатку XX ст. як засценак Магільнянскай воласці Ігуменскага павета, 20 двароў, 128 жыхароў. На 1.1.2000 г. 13 двароў, 22 жыхары.

ТРЫСЦЯНЕЦ, вёска ў Цепленскім сельсавеце. У пачатку XX ст. паселішча вядома як урочышча Слабада-Пырашаўскай воласці Ігуменскага павета, 1 двор, 12 жыхароў. Паводле перапісу 1926 г., хутар, 1 гаспадарка, 3 жыхары. На 1.1.2000 г. 25 двароў, 45 жыхароў. Працаваў магазін.

ТЫЧЫНКІ, вёска ва Уздзенскім сельсавеце, цэнтр калгаса «Інтэрнацыянал». Паселішча вядома з XVII ст. У дакументах 1684 г. упамінаецца як фальварак у Мінскім павеце Рэчы Паспалітай, які з'яўляўся ўласнасцю памешчыка Крыштофа Кавячынскага. 3 1793 г. у складзе Расійскай імперыі. У XIX — пачатку XX ст. фальварак Уздзенскай воласці Мінскага павета. Паводле перапісу 1917 г., у фальварку 1 гаспадарка, 10 жыхароў. Паводле перапісу 1926 г., пад назвай Тычынкі тут былі пасёлак (3 двары, 11 жыхароў) і хутар (1 двор, 9 жыхароў)..На 1.1.2000 г. 135 двароў, 407 жыхароў, млын, рамонтна-механічныя майстэрні, ветэрынарны пункт, ма-газін, клуб, бібліятэка. Археалагічны помнік — курганны могільнік (знаходзіцца на левым беразе р. Уздзянка, ва ўрочышчы Пасякі, мае 3 насыпы). Помнік землякам, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну.

Здравы будьте! Ищу информацию о своих предках. Фамилии Андриевич, Синяк, Насковец. Деревня Орешковичи современного Березинского района. По истории деревни тоже было бы интересно. Заранее благодарю!

Green написал:

[q]

Ищу информацию о Левашкевиче Иване Казимировиче ( кроме списка репрессированных), который родился в 1879 году в Смиловичах . В 1902 женился на Соболевской Марии Станиславовне из Смилович . Интересуют предки , родственники
В какой костел ходили католики из Смилович в 18-19-20 вв? Сохранились ли метрические книги и РС?

[/q]

Костёл был в Смиловичах, в 1870 — закрыт. Позже — приход в Игумене.

Кличев Известен с 1592 г. как деревня Кличево Витебского воеводства. В 1798 г. село в Любашанском старостве Оршанского уезда. Насчитывал 20 хозяйств, принадлежал государству. После 2-го раздела Речи Посполитой (1793 г.) в составе Российской империи. В XIX в. в Игуменском уезде Минской губернии, имелись школа, мельница, церковь. В 1897 г. в Кличеве 608 жителей, 2 раза в году проводились ярмарки. В 1901 г. основан стеклозавод. С 1924 г. центр района, местечко. С 27 сентября 1938 г. городской поселок, район вошел в состав Могилевской области.

В НИАБ сохранились метрические книги Клического прихода с 1792 по 1825 года.

По остальным церквям советую просмотреть эту книгу http://books.google.com/books?...mp;f=false

По фамилии Стукальский

Стукальский Кузьма Осипович
Дата рождения __.__.1912
Место рождения Белорусская ССР, Бобруйская обл., Кличевский р-н, Ваевический с/с, д. Берда
Дата и место призыва __.__.1944 Кличевский РВК, Белорусская ССР, Могилевская обл., Кличевский р-н
Воинское звание красноармеец
Причина выбытия пропал без вести
Дата выбытия __.02.1945

Стукальский Иван Степанович
Дата рождения __.__.1922
Место рождения Кличевский р-н, Воевический с/с, д. Лазье
Дата и место призыва __.__.1939 Кличевский РВК, Белорусская ССР, Могилевская обл., Кличевский р-н
Воинское звание сержант
Причина выбытия пропал без вести
Дата выбытия __.09.1944


Стукальский Иван Акимович
Дата рождения __.__.1920
Место рождения Могилевская обл., Кричевский р-н, с. Бердо
Дата и место призыва Кричевский РВК, Белорусская ССР, Могилевская обл., Кричевский р-н
Последнее место службы 142 сд
Воинское звание красноармеец
Причина выбытия убит
Дата выбытия 04.07.1941