Перевод с польского на белорусский, русский (Белоруссия (Беларусь))

Здравствуйте, УВ коллеги можете мне енто перевести, онлайн переводчик совсем не о чём, мягко говоря.
Tak że poddani i bojarzy gnieźnieńscy skarżylisię na Hoszkiew icza 0 n adm iern e w yb ieran ie powinności i inne zdzierstwa, a także o pobicia. S p ow o dowa ło to ucieczki poddany ch do innych dóbr. A b ram Hoszk iew icz tw ierdził z kolei, że to Zofia Okuniow a b ezprawnie pozbawiła go arendy, choć jeszcze 12 III 1616 r. potw ierdziła mu prawo do tejże arendy w liście otw artym do bojarów i poddan ych gnieźn ieńskich, w którym nakazała im po s łu szeń stw o dotych czasow emu arendarzowi i drugim, skierowanym bezpośredn io do niego, który potwierdzili jej opiekunowie, Piotr Tyszkiewicz, kasztelan miński, i Aleksander Rajecki, m arsza łek w iłkom irsk i. Dobra te trzymał Abram bez żadnych trudności aż do 6 VIII 1616 r., kiedy to Zofia Okuniowa zjechała do Gniezn a i z a b ron iła tam te jszym podd an ym wykonywania jak ichk o lw iek p o s łu g w o bec A brama. W yk o rzy sta ła on a pobyt Abram a n a Św ięcie T rą b e k w M śc ibohow ie w dniach 11 -15 X 1616 r. n a ostateczne zajęcie dóbr. G d y Hoszkiewicz w ra z z żoną 1 siostrzeńcem pow róc ił do Gniezna, za sta ł tu już Okuniową, która nie tylko kazała swoim sługom, Żdanowiczowi i Masalskiemu , wygnać ich z Gniezna , a le zabron iła m u także z a b ran ia z m u row an ego sk a rb c a je go w ła sn y ch ruchom ośc i. D osz ło przy tym do szarpan iny , w w yn iku której p o ran ion a zo sta ła żon a i siostrzen iec A b ram a .

D o swo jej sk arg i do łączy ł też Ż yd horody sk i re jestr ruchom o śc i pozostaw ionych przez niego w Gn ieźn ie. Choc iaż sporząd zony z pam ięci, ja k sam się zastrzega, zad z iw ia szczegó łow ośc ią i d o k ład n ą w yceną . W e d łu g niego w sk a rb c u zn a jdow ać się m ia ły w skrzyn i żółtej: 500 zł czerw onych przeznaczonych n a sp łatę ostatniejraty za arendę , łań cu ch złoty w a żący 95 zł czerw onych (bez w yceny „roboty” złotniczej), przy którym „noszen ie” w arte 80 kop gr litew sk ich , z drog im i k am ie n iam i opraw nym i w złoto, p o środ k u którego zn a jdow a ł się d iam en t „n iem ały”

otoczony 4 ru b in am i, sre b rn e o zdoby kobiece „żydow sk ie” w ażące 18 grzyw ien , 15 sygn etów „żydow sk ich” złotych (praw dopodobn ie z in skrypc jam i hebra jsk im i), w a g i 41 czerw onych zł, d w a pierścien ie z d iam entam i, w arto śc i 22 kop gr litewsk ich , 2 czary srebrn e , w ag i 13 grzyw ien , tuzin k u b k ó w sreb rn y ch poz łacanych , w a g i 13,5 grzywny, 6 k u b k ó w „w beczu łk i rob ion ych ”, o w ad ze 4 grzyw ien , d w a tuziny łyżek, o łącznej w ad ze 5 ,5 grzyw ien . W innych skrzyn iach zn a jd ow a ły się m .in . s z u b a lisam i podszyta , kryta su k n em czarnym , obszyta futrem bobrow ym , je rm a k i żu p an „żydow sk ie”, inne u b io ry i m ateriały , kotły, konw ie i garn ce m ie.dziane oraz konw ie , garnce , m isy, pó łm isk i i talerze cynowe. D ow iadu jem y się też, że razem z kosztownośc iam i przechow yw ano w m u row an ym sk a rb c u sól, m ak i — co ju ż mniej dziw i — gorza łkę „prostą” i „akw aw itę”. W sw o im zezn an iu tw ierdził

też A b ram , że w tymże „sk lepie” zn a jdow ać się m ia ły „b łony szk lan e ”, które jeszcze J an O k uń w y jąć k aza ł z ok ien dw o ru i tu um ieścił. Inne jego ruchom o śc i zn a jd o w ać się miały w brow arze, gdzie wytwarzanonie tylko piwo , a le i w ódkę , w stodołach i innych pom ieszczen iach gospodarczych .

Ruchomości po przepędzonym arendarzu opisu je też w o źny sąd ow y w e zw an y w ce lu ich spisan ia po otw arc iu sk arb ca . Po s fo rsow an iu zamków, do których nie p o s iad an o k luczy, w o źny sp isa ł ruchomości, na które składały się dwa kotły (do w arzen ia p iw a i gorzałki), potłuczone b łon y szk lane , pu ste beczk i po piw ie i go rza łce (3), k ilka innych naczyń , z czego jedn o z so lą , dw ie m isy d rew n ian e i trzecia po lew an a (g lin iana ), 5 drew n ian ych talerzy, 2 takież konw ie, 4 g lin iane donice, run o owcze, 4 ku bk i, kosa , siek iera, „ru szn ica lich a”, nóż „żydow ski do riezy”,

k ap e lu sz c zarny — „lichy”, len i konop ie „nie tarte” oraz n iew ielkie ilości siem ien ia ln ianego i z ia rn a zbóż. J a k z tego w idać , po p ien iądzach , kosztownośc iach , drog ich naczyn iach i stro jach nie m a n aw et ś ladu . Nie je ste śm y dzisiaj oczyw iście w stan ie Stw ierdzić, co n ap raw d ę Abram Hoszkiewicz pozostawił w Gnieźnie, czy oznacza

to jedn ak , że o b y dw a te re jestry s ą d la n a s bezw artośc iow e? W yd a je się, że nie, k ażdy z n ich uk azu je p ew n ą rzeczyw istość (może odrob inę w irtu a ln ą ). S p is sp o rząd zony przez a ren d arza p rzed staw ia ruchom ośc i, jak ie m óg ł po s iad ać zamożny Ż yd na Litwie na początku XVII w . (m ożna zaryzykow ać stw ierdzen ie, że ru ch om o

ści te faktycznie posiadał Abram , choc iaż nie m u s ia ł ich przechow yw ać w Gn ieźnie), gdyż re jestr ten m u s ia ł być p raw d op od o bn y i m ożliwy do zaak ceptow an ia przez sąd . W arto ść tego re jestru podn o s i fakt, że sto sunk ow o n iew iele z ach ow a ło się re lac ji p isan y ch pom ocnych przy rekon strukc ji żydow sk iej k u ltu ry życia codziennego . S p is sporząd zony przez woźnego wołkowyskiego prezentuje szarą rzeczyw istość dworu nie zamieszkanego przez w łaścicieli, którego zarządcy (arendarze ) n iezbyt troszczyli się o pow ierzony m a jątek . Jedyną specy ficzną cech ą tego sp isu s ą e lem enty zw iązane z w ia rą i obycza jam i a ren d a rza (czarny kapelusz i „nóżżydow sk i do riezy”)54.

1 2 X 1616 r. s ą d ziemski wołkowysk i przychy lił się do argumentów Okuniowej i przysądz ił jej Gniezno, pozbawia jąc Hoszk iew icza p ra w do arendy . Jego protestacje zosta ły sk a sow an e , a poddanych gnieźnieńskich zobowiązano do złożen ia przysięgi potw ierdza jące j w y soko ść szkód przez n iego poczyn ionych (czego jednak w tym momencie nie uczynili). D ekret nie zakończy ł jednak sprawy. Hoszk iewicz n ad a l o skarżał marszałkową wołkowyską o w yb ic ie z arendy , szkody i pobicie, a on a o sk a rża ła go o be zp raw n e pozyw an ie przed sądy . 23 X 1616 r. woźny wolkowyski ze s łu g ą Okuniow e j, M iko ła jem Żdanowiczem, i świadkiem wyznaczonym przez dzierżaw cę m śc ibohowsk iego, Jana Stank iew icza , u d a li się do dworu Ż y d a m śc ibohowskiego, Boru cha Jakowowicza, gdzie na gospodzie mieszkał A bram Hoszkiewicz, w ce lu przeprow adzen ia egzekuc ji w y rok u s ą d u ziem sk iego 5 wołkowyskiego i u zy sk an ia od niego sum przyznanych dekretem za wyrządzone w dobrach gniezneńskich szkody . Sam ego Borucha w domu nie zastali, jednak jego żona F rum a i syn M en ach im pow iedzieli im , że przebyw a u n ich Abram Hoszkiewicz z żoną i dziećm i. Żdan ow ic z zażąd a ł w tedy od Boruchow e j zatrzymania w domu Hoszkiewicza, aż do c za su zap łacen ia 8 000 złp przysądzonych Okun iow e j i jej p odd an ym przez s ą d ziemski wołkowyski. N a d ow ód s łu szn o śc i sw o ich s łó w odczytał je j dekret tego sądu , n a co B o ruchow a odp ar ła , że nie m ogą jej n ak a zać zatrzyman ia