Артишевские Арцишевские Артюшевские

Krzysztof Arciszewski herbu Prawdzic (ur. 9 grudnia 1592 w Rogalinie - zm. 7 kwietnia 1656 pod Gdaсskiem), generaі artylerii Holandii, Brazylii i Polski, oraz admiraі floty Brazylii.

Spis treњci [ukryj]
1 Mіodoњж
2 Pobyt w Holandii
3 Brazylia
4 Powrуt do Polski
5 Zobacz teї
6 Linki zewnкtrzne



Mіodoњж [edytuj]
Urodzony w 1592 roku w Rogalinie, w Wielkopolsce, w szlacheckiej, ariaсskiej rodzinie Eliasza i Heleny Arciszewskich herbu Prawdzic. Edukacjк odebraі w Њmiglu i we Frankfurcie nad Odr№. W latach 1621-1622 braі udziaі w wyprawie inflanckiej hetmana polnego litewskiego Krzysztofa Radziwiііa, na ktуrego dworze sіuїyі. Za zabуjstwo dokonane wraz z braжmi (na Kasprze Jaruzelu Brzeџnickim, oszuњcie, ktуry doprowadziі rodzinк Arciszewskich do ruiny) zostaі skazany na infamiк i wygnany z Polski.


Pobyt w Holandii [edytuj]
W roku 1623 przybyі do Holandii i osiadі w Hadze. Zapewne wtedy przeszedі na kalwinizm, ktуrego wyznawc№ byі juї do koсca їycia. Dziкki poparciu i pomocy finansowej Radziwiііa podj№і studia w dziedzinie inїynierii wojskowej i artylerii. Studiowaі rуwnieї nawigacjк na uniwersytecie w Lejdzie. Braі udziaі w wojnie trzydziestoletniej, po obu stronach konfliktu. Broniі Bredy, pod dowуdztwem ksiкcia Maurycego Oraсskiego, po czym w roku 1629 pod sztandarem francuskim zdobywaі La Rochelle.


Brazylia [edytuj]
W listopadzie 1629 roku zaci№gn№і siк do sіuїby w Kompanii Zachodnioindyjskiej w stopniu kapitana. Dotarі do Brazylii razem z siedmiotysiкczn№ ekspedycj№ holendersk№ wysіan№ przeciw Hiszpanii i Portugalii. 13 lutego 1630 roku wraz z desantem wojsk Kompanii wyl№dowaі w Pernambuco. Braі udziaі w wielu bitwach i potyczkach. Szybko awansowaі, dziкki odwadze i walecznoњci, ktуr№ wykazywaі siк w boju. W roku 1633 powrуciі do Niderlandуw, ale w roku 1634 znуw zawierzono jego doњwiadczeniu i po awansowaniu do stopnia puіkownika wysіano do Brazylii. Byі tam zastкpc№ dowуdcy wojsk Sigismunda von Schkoppego.

Szturmowaі twierdze Olinda i Recife. Pod jego dowуdztwem holenderski desant zaj№і wysepkк Itamarica i ustanowiі ufortyfikowany przyczуіek. Najsіynniejsze osi№gniкcia militarne: zdobycie twierdzy Arrayal (Castello Real) i Porto Calvo (18 stycznia 1636), oblкїenie Nazareth. W roku 1637 zostaі wicegubernatorem holenderskiej Brazylii, podwіadnym hrabiego Maurycego de Nassau-Siegen. Przez pewien czas peіniі funkcjк wodza naczelnego siі holenderskich w Brazylii. Jednak rуїnica pogl№dуw na sposуb prowadzenia kampanii w Brazylii pomiкdzy Arciszewskim a hrabi№ de Nassau, doprowadziіa do powrotu Arciszewskiego do Holandii w roku 1637.

W rok pуџniej zіy obrуt spraw na kontynencie poіudniowoamerykaсskim skіoniі Niderlandy do ponownego wysіania do Brazylii, tym razem juї generaіa Arciszewskiego. Gubernator de Nassau po raz kolejny poczuі siк zagroїony i przeforsowaі w Radzie Politycznej kolonii zwolnienie Krzysztofa Arciszewskiego ze sіuїby i odesіanie go do Holandii. Decyzja Rady nie zostaіa uznana przez Stany Generalne (parlament holenderski), jednak ambicja Arciszewskiego nie pozwoliіa mu na biernoњж i osobiњcie poprosiі o dymisjк.

Przez caіy okres pobytu w Ameryce Arciszewski spisywaі swoje obserwacje dotycz№ce plemion indiaсskich, z ktуrymi walczyі ramiк w ramiк lub zetkn№і siк na swej drodze. Zaniepokojony o losy tego dorobku w wypadku ewentualnej њmierci na polu bitwy, wysіaі go statkiem do Holandii, do znajomego naukowca Gerarda Vossa.
W roku 1642 w Amsterdamie ukazaіo siк dzieіo Gerarda Vossa "De theologia gentili et physiologia christiana sive de origine et progressu idolatriae", w ktуrym cytowaі on z entuzjazmem caіe fragmenty przekazanych mu wczeњniej notatek Polaka. Etnograficzne obserwacje Arciszewskiego byіy przyjmowane z wielk№ atencj№ przez њrodowisko naukowe siedemnastowiecznej Holandii. Niestety, wkrуtce zostaіy zapomniane na z gуr№ dwieњcie lat.

W roku 1646 powrуciі do Polski i przyj№і ponowion№ przez krуla Wіadysіawa IV Wazк propozycjк objкcia dowуdztwa artylerii koronnej.

Pod panowaniem Jana II Kazimierza Wazy uczestniczyі w wojnach z kozaczyzn№ i Tatarami. We wrzeњniu 1648 podczas powstania Chmielnickiego dowodziі obron№ Lwowa, braі udziaі w odsieczy Zbaraїa, walczyі w bitwach pod Zborowem i Piіawcami. Wykorzystuj№c swoje doњwiadczenia wyniesione ze sіuїby w Brazylii, wprowadziі wiele reform i udoskonaleс w dziedzinie artylerii i budowy fortyfikacji.

Ambicja Arciszewskiego po raz kolejny wziкіa gуrк. Na skutek otwartego konfliktu z kanclerzem wielkim koronnym Jerzym Ossoliсskim, podуwczas mianowanym generalissimusem, w roku 1650 zіoїyі dymisjк z zajmowanych stanowisk i odsun№і siк w zacisze rodzinne. Utalentowany poeta, napisaі m. in. "Wiersze, ktуrymi Ich Moњж Pp. Krzysztof i Eliasz Arciszewscy z ojczyzny in exilium id№c i w okrкt wsiadaj№c, rodzice bardzo їaіosne їegnali, b.m. 1622." Zmarі w 1656 i zostaі pochowany w kalwiсskim zborze w Lesznie, lecz jego ciaіo spіonкіo wkrуtce, poniewaї Leszno za pomoc wojskom szwedzkim podczas "Potopu" zostaіo podpalone i zniszczone.

Артиш
Похоже Вы не один интересуетесь генеалогией Вашей фамилии. На польском генеалогическом форуме встретил Люциана Марцынюка (Lucjan Marcyniuk). <lmarcyniuk@wp.pl> это его адрес ящика.
Вот копия его поста
(Poszukuję potomków Bazylego Arciszewskiego, jego syna Szymona, Jana i Antoniego synów , Joanny i Franciszki córek -Szymona . Szukam również potomków Antoniego, Franciszka, Józefa, Wiktorii, Bronisława i Pawła dzieci Jana Arciszewskiego syna Szymona. Antoni lub Franciszek wyjechali do USA. Jestem wnukiem Władysława syna Jana i Franciszki z Majewskich, buduję drzewo genealogiczne tego rodu: www.arciszewski .rdx.pl)

Уважаемый severinn! С трудом welkiem перевёл предоставленный Вами материал.Где бы я не искал корни,везде встречаюсь с Кшиштофом Арцишевским.Получил сообщение, что премьер Томаш Арцишевский своими корнями восходит к особе уважаемого Воина.Но конкретного пока ничего нет.

да, я уже написал запрос в РГИА. Жду.

Ребята!Уважаемая Zabellisa подбила меня на эту поездку.Не обессудьте! Буду с семьёй Helena 6-го утром в Киеве.Сосчитайте и меня!