ССЫЛКИ

Сайт по истории Лунинецкого района Брестской области на белорусском http://luninec.by2.by/. Есть некоторые фамилии жителей деревень района, например, Большие Чучевичи:

Пасля Калеснікава настаўніцамі былі Вячорка і яе сястра, якія выкладала закон Божы і царкоўна-славянскае чытанне. Яны працавалі ў 1909-1910 гг. З 1910 па 1911 год настаўніцай працавала Лянчэўская. Малодшы клас вёў псаломшчык Вяроўскі.Такая хуткая змена настаўнікаў была вызвана і аддаленасцю вёскі. З 1911 года ў школе павінна была выкладаць Лужкова Ганна Васільеўна, але яна захварэла і навучальны год пачаўся пасля зімовых канікулаў.

Ганна Васільеўна скончыла Опочацкую прагімназію і атрымала спецыяльнасць настаўніцы. Па свайму сацыяльнаму паходжанню яна была мяшчанка. У Чучавічы яна была накіравана працаваць настаўніцай у 1911 годзе. Праз некаторы час яна тут выйшла замуж за эканома памешчыка Агаркава Гражэвіча.

У 1913 годзе ў школу прыслалі практыкантку Жолцікаву, якая скончыла 4 класы Арзамаскай прагімназіі. Яна атрымала дазвол на практыку ад інспектара народных вучылішч г. Пінска. У 1914-1915 годзе такую ж практыку прайшла і Лужкова Любоў Васільеўна, сястра Ганны Васільеўны. Любоў Васільеўна скончыла Опочацкую прагімназію Пскоўскай губерніі.

У 1916 годзе прыехала часовая настаўніца, якая замяшчала Ганну Васільеўну Лужкову (яна выйшла замуж за эканома Гражэвіча і яе ўжо звалі пані Гражэвічыха), але ў гэтым жа годзе і выехала.

Пасля заключэння ў 1921 годзе Рыжскага дагавору тэрыторыя Чучавіч аказалася пад Польшчай. У 1921 годзе адчынілі дзверы вясковыя школы на польскай мове.

У Чучавічах стала школа — сямігодка, якая размяшчалася ў сялянскіх хатах. У 1926 годзе быў пабудаваны новы будынак школы. Кіраўніком, дырэктарам быў Маеўскі, а потым Казлоўскі, Шпрынгвальд, Шпрынгвальдова. Настаўнікі: Вішнеўскі, Сухачэўская, Марчук, Марчукова.

17 верасня 1939 года Савецкая Армія вызваліла Заходнюю Беларусь ад палякаў. Былі вызвалены і Чучавічы.

Пачала дзейнасць беларуская нацыянальная школа. Настаўнікі засталіся амаль што тыя самыя. Дырэктар — Шпрынгвальдова. Настаўнікі: Сухачэўская, Марчук, Марчукова, Лужкова А.В., Лужкова Л.В., Гулевіч, Пагажэльская.

У школе было 5 класаў дзённых. Упершыню пачала дзейнасць вячэрняя школа. Дарослыя вывучалі рускую мову. У 1940 годзе значна змяніўся педкалектыў: Лужкова А.В., Лужкова Л.В., Сухачэўская, Разенкранц, Гутэрман, Гозенпуд, Вераб`ёў, Кордос, Кардасова, Галяліна. Дзённых засталося 5 класаў і вячэрніх 3 класы. У 1941 годзе ў калектыў уліліся настаўнікі Лабровіч, Цэнтліна, Кліменкова.

Описи Национального архива Республики Беларусь (НАРБ) по фондам с 1 по 125 (не все описи, например, нет описи 2 из фонда 30, где хранятся материалы переписи 1926 года) http://narb.by/rus/scient/lists/1_125
Некоторые описи Минского областного архива http://www.gamn.by/component/zoo/item/fondy-archiva
P.S. Уже выложены описи фондов НАРБ с 1 по 1500. И появилась опись 2 фонда 30.

Учитель истории нашла в царских архивах неизвестные ранее сенсационные данные о Могилевском некрополе.
Время безжалостно. Оно стирает из памяти имена, разрушает здания, меняет социальные акценты. Чтобы сохранить крупицы прошлого, историк Галина Беляева вместе со своими воспитанниками из СШ № 34 Могилева пять лет назад создала реестр старого некрополя города. Исследователи переписали и зафотографировали около трехсот захоронений XIX — начала ХХ столетия. При этом сделали немало открытий, установили биографические детали некоторых знаменитых земляков, нашли их потомков. Однако Галина Николаевна точку в этой истории ставить не спешила и продолжила поиски — теперь уже неизданной части «Русского некрополя» начала прошлого столетия. Туда, по ее предположению, могли войти сведения о захоронениях на территории современной Беларуси, в том числе и Могилевщины. В итоге результаты превзошли ожидания. Без всякой натяжки их можно назвать сенсационными.
https://www.sb.by/articles/pod-plitami-stoletiy.html

На сайте Национальной библиотеки Беларуси есть возможность просмотра и скачивания Памятных книжек губерний:
1. Виленская - http://infobelarus.nlb.by/7n_4439dvd/7n_4439dvd.html
2. Витебская - http://infobelarus.nlb.by/7n_3085cd/7n_3085cd_1.html
3. Гродненская - http://infobelarus.nlb.by/7n_4150cd/7n_4150cd.html
4. Минская - http://infobelarus.nlb.by/7n_3119cd/7n_3119cd.html
5. Могилёвская - http://infobelarus.nlb.by/7n_3115cd/7n_3115cd.html
Также есть фото губернских городов и карты губернские.

На сайте мормонов появилась также возможность просмотра ревизских сказок Литовского ГосИстАрхива за 1816 год (фонд 515 опись 15)
https://www.familysearch.org/s...ity=Family History Library