Рогачевский уезд

LVIA 17-1-172

Справа 1786 года з удзелам:
- рагачоўскага (забалацкага) пароха Францішка Ефрамовіча
- рэчыцкага канюшага і гродскага падстаросты Антонія-Францішка Маліноўскага
- рагачоўскага старосты Антонія Тызенгаўза
- ігумена Рагачоўскага базыльянскага кляштара Мацьвея Якімовіча
- багрымаўскага старосты Антонія Аскеркі з жонкай Тарэсай з Эпер'яшаў
- каралеўскіх падкаморых Юзафа і Караля Карыбут-Варанецкіх
- каралеўскага падкаморага мсьціслаўскага падстолія Тамаша Грыневіча з жонкай Канстанцыяй (з князёў Варанецкіх)
- Яна Абрамовіча з жонкай Каралінай (з князёў Варанецкіх)
- лідскага чашніка Фелікса Пакрашынскага
- шматлікіх Сянажэнцкіх (пералічаныя)
- шматлікіх Жоўткаў (пералічаныя)
- шматлікіх Антушэвічаў (пералічаныя)

LVIA 525-8-24 арк. 64

Вытрымкі з тэстамэнту рэчыцкага падкаморага Казімера Юдыцкага. Згадваюцца Журавічы, Званец, Борхаў, Рэкта, Балотня і Шапчыцы

1713 Maja 17
Kopia testamentu Kazimierza Judyckiego, podkomorzego rzeczyckiego

W Imie Oyca y Syna y Ducha Swiętego ku większey pamięci Amen
Kiedy opatrznośc Boska, tak dobrze życie ocyrklowała ludzkie, że kożdy żyiący człokiek potym, na tym swiecie niestatecznym, y niegruntownym życiu do fundamentalneyszego ma przychodzic konca, jako to iest probabile cuinasci contigit mori reflat, zaczym y ja, temu ż podległy wyrokowi, lubo przy słabosci zostaiąc zdrowia, jednak przy zupełnym rozumie y pamięci zostaiący, ostatnią moią tak chcę miec wolą. Naprzod duszę moią Bogu w Troycy Swiętey Jedynemu, jako temu, ktory przenaydroszą krwią swoią y przenaswiętszą odkupic raczył, w ręce iego swięte oddaię, ufaiąc w miłosierdziu iego wielkim, że mi grzechy, w upadku ludzkim popełnione, będzie raczył odpuscic, do ktorego się nieprzebranego miłosierdzia iedo oddaię. Ciało zas grzeszne, ktore z ziemi iest, znowu się ziemi dostac ma, a to tym sposobem. Pogrzeb jako nayprędzey w cerkwi Kazimierzowskiey, depozycya zas ciała ma byc przed gankiem cerkiewnym, jak na iedną trunę w sklepie wymurowanym, gdzie ma byc położony. Na kapłanow roznych za duszę moią złotych tysiąc ma byc wyliczoną z naypierwszych intrat gołowizną nie odwłocznie. Na ubogich zas, przy tym pogrzebie będących, zboża roznego miarek dwadziescia, przy żywnosci tego dnia onym oddac będzie należało. Koscioł Żurowicki według poswięcenia onego aby był vitatus (???), ktory przyłączony profilia do konwentu Bychowskiego Ichmsciow Xięży kanonikow regularnych przydaie się wies Dzwoniec z gruntem Borchowem w swoim osobliwym ograniczeniu ze wszytką do nich przynależnoscią, od Ichmsciow Panow exekutorow, niżey tego testamentu wyrażonych, pokazanym, ktorą wolno będzie Imci Xiędzu proboszczowi dac w dyspozycyą, albo Dworowi trzymac, a prowizyi z oney co rok pięc set złotych oddawac powinno będzie. A samey summy na te wies Dzwoniec, złotych pięc tysięcy currenti moneta, obligacya zas tego konventu ta byc powinna. Ustawicznie ieden Xiądz przytym kosciele Żurowickim ma rezydowac, ktory za duszę rodzicow moich Stanisława y Zofij, także małżąnki mey Anny y brata mego Piotra, mie samego, Kazimierza, po dwie mszy na kożdy tydzien obligowany będzie, dla residencij na placu koscielnym kosztem dwornym budynek ma byc wystawiony. Prowizya z tey że legacij tem Xiędzu, rzeczy koscielnie, według regestru oddane do koscioła Żurowickiego, nie maią byc nigdzie odłączone od tego koscioła, poko ich stanie chwale Bożey, y puzytew mnieyszy, kielichow z patynami srebrnych pozłocistych dwa. A cztery kielichy z patynami y puszkę dokonczywszy prze cerkwi Kazimierzewskiey będą zostawali. Sianożeci dworne należycie maią byc pomiarkowanem ktorych udzielic na wozow czterdziescie na potrzebę residuiącego Xiędza przy kosciele Żurowickim, na ktorego kuchnię wolne łowienie ryb w jeziorach Chwostkach pod Szapczycami, a na Dwor należące jeziora Dzwonczanie kocic y niewod ciągnąc powinni będą…
... Corkom moim naymilszym na Ruskich dobrach Żurowicach y Plesowiczach wnaszam posagowey summy, na kożdą po 12000 złotych, a wiecznosc tych maiętnosci Żurowickich y Plesowickich synowi memu rodzonemu P. Michałowi, ieżeli go Pan Bog zechce chowac w zdrowiu, zapisuię. Inquantum zas Pan Bog nie przedłużył by lat do wzrostu onego życia y bez potomnie zszedł z tego swiata, tedy ta wiecznosc tych maiętnosci corkom się moim wracac powinna…
…Wies moią Rektę, ktorom miał dożywotnym sobie prawem za konsensem Naisnieyszego Krola Imci y za cessyą Im Pana Piotra Terebesza, strażnika smolenskiego, synowcowi memu rodzonemu P. Michałowi Judyckiemu, pisarzewicowi ziemskiemu rzeczyckiemu, za konsensem Krola Imci przydaney ode mnie cessiy, y za przyznaniem u grodu oney wczesnie za żywota mego przez jenerała ustompiłem...
... Na szpital Żurowicki, w kturym ma bydz szesc niedolęznych ze Dworu Żurowickiego, corocznie żyta miarek dwanascie, jęczmienia miarek szesc, gryki miarek szesc, słoniny połec ieden ma dochodzic. A ci ułomni przy kosciele Żurowickim pacierze rano y w wieczor za dusze zmarłe odprawowac wiecznemi czasy powinni będą...
... Włok dwie Panu Twardomanskiemu w Bołotni...
... Pisan w Żurowicach roku 1713 miesiąca maia 17 dnia. Kmrz Judycki, podkomorzy rzeczycki

victor2017 написал:

[q]

>> Ответ на сообщение пользователя Prasalovich от 24 апреля 2024 9:03

Анатолий, добрый вечер и огромное Вам спасибо за материалы по Рогачёвскому староству!!!
Возможно Вы сможете подсказать, деревня Звонец (wies Dzwoniec) есть ли в ещё каких-нибудь инвентарях ВКЛ по Рогачёвскому староству (в перечне населённых пунктов Рогачёвского староства выложном выше Вами эта деревня не фигурирует)? В "тэстамэнте рэчыцкага падкаморага Казімера Юдыцкага" упоминается деревня Звонец, но я так и не понял, эта деревня принадлежит Юдицким или Журавичскому костёлу.

[/q]

На тот момент, насколько я понимаю, Юдицкий выделил Звонец и Борхов в качестве фундуша для костела и будущего кляштора. Как там развивалось дальше, я, к сожалению, не знаю.

UPD: Посмотрел инвентари Журавичского костела за начало 19 в., там никаких деревень нет, только аннуата (ежегодная выплата)

victor2017 написал:

[q]

В "тэстамэнте рэчыцкага падкаморага Казімера Юдыцкага" упоминается деревня Звонец, но я так и не понял, эта деревня принадлежит Юдицким или Журавичскому костёлу.

[/q]

Есть этот тестамент Казимира Юдицкого: 1713 г. Мая 17 дня.
Изъ книги №57, за 1714 г., л. 800.
135. Духовное завѣщаніе Рѣчицкаго подкоморія Казиміра Юдицкаго.
Акты ГТЛ т.12 с.617

Тут так сказано про Звонец: рѣчицкій подкоморій Казиміръ Юдицкій записываетъ деревню Колокольню (!) съ Борховской землей каноникамъ регулярнымъ; въ случаѣ же нежеланія ихъ завѣдывать этой даниной, имъ долженъ выдаваться отъ двора ежегодный доходъ въ 500 злотыхь.
И в оригинале:
Kościoł Żurowicki, według poświęcenia onego, aby był dotatus, który przyłączony
pro filia do konwentu Bychowskiego. Ichmć xięży kanonikom regularnym przydaie
się wieś Dzwonice z gruntem Borchowem, w swoim osobliwym ograniczeniu, ze
wszytką do nich przynależytością, od ichmć panów exekutorów, niżey tego testamentu
wyrażonych, pokazanymi, którą wolno będzie imć xiędzu proboszczowi dać w
dyspozycyą albo dworowi trzymać, a prowizyi z oney co rok pięć set złotych oddawać
powinno będzie, a samey summy na tę wieś Dzwonice z Borchowem złotych
pięć tysięcy currenti moneta.

Согласно сведениям сайта Дапаможнік
Присно (бел.) Прысно
Павет (XVIII ст.) Рэчыцкі
Маёнтак (XVIII ст.) Прысно
Уласнік (XVIII ст.) дзярж. (лен)
Принадлежность (дорев.) Приснянск. сель. общ.
Уезд Рогачевский
Волость Дудичская
Приход (прав., нач. XX в.) Приснянский
Тип Село
А согласно документу 1777 г. "Ведомость о дворянах Могилевской губернии, по разделению на двенадцать нижеписанных уездов, с показанием какие каждый из них имеет во владении местечки, села и деревни и сколько в оных христиан и жидов состоит" д. Присно состоит во владении хорунжего Дерналовича вместе с иными нас. пунктами:
20. Хорунжий Дерналович – имение Шерстин 216/20, с деревнями: Чураки 43, село Рогин 31, Буда Липиничская 10, Бронница 22, Викторин 3, в Аннопольском доме 17/3, Шабыревка 23, Гута 33, Рудня Литвиновичская 16/2, Холорье 47, Заболотье 98/3, Присно 14, Корма 38, Плюсище 14, Рудня Ревковичская 28, село Ревковичское 38/1, Михайловка 86/3, Науховичи и Наумовичи 81/2, Липы 57/6, Струки 19, Липиничи 33/4, слобода Ревковичская с Замостьем 10.