Эмилия Францевна Плятер (13.11.1806

На сайте ВГД собираются люди, увлеченные генеалогией, историей, геральдикой и т.д. Здесь вы найдете собеседников, экспертов, умелых помощников в поисках предков и родственников. Вам подскажут где искать документы о павших в боях и пропавших без вести, в какой архив обратиться при исследовании родословной своей семьи, помогут определить по старой фотографии принадлежность к воинским частям, ведомствам и чину. ВГД - поиск людей в прошлом, настоящем и будущем!

В Вильнюсе ее именем названа одна из улиц и школа (нынче прогимназия).
http://www.pliaterytes.lt

И школа в Капчяместисе.
http://www.kapciamiestis.lt

Geo Z
Еще раз огромное спасибо!

графиня Эмилия Францевна Броэль-Плятер герба Плятеров родилась по русскому календарю 1-го, а по польскому — 13 ноября 1806 года в Вильне на Замковой улице, не так уж далеко от костела Святой Анны. Постепенно дряхлевший старый дворец Плятеров соседствовал с дворцами Масальских и Огинских и позднее, уже в тридцатые годы, перестроен с ними в одно здание.
Отец Эмилии, граф Франц (Францишек) Ксаверий Плятер, и мать, Анна, урожденная фон дер Моль, были, естественно, слегка ополяченными, то есть породнившимися с польской знатью и привыкшими пользоваться в полной мере безграничными шляхетными свободами, немцами. Вестфальские рыцари фон дем Броэль участвовали еще в крестовых походах, а в Ливонию, на орденские земли, которые поляки именовали Инфлянтами, — это современные нам Эстония, Латвия и, частично, Литва, — перебрались довольно поздно, в XVвеке.

Ссылаясь на хроники и документы, авторы Интернета среди различных Плятеров указывают на имена рыцарей Тевтонского и Ливонского орденов, огнем и мечом крестивших в католическую «папскую» веру язычников и православных, не забывая присваивать их жен и дочерей, имущество и земли; фогта Зеебурга (теперь Гробиня, в 10 километрах восточнее Либавы-Лиепаи, место, известное жестокими боями при героической обороне города и военно-морской базы от немцев 22—29 июня 1941 года); Веннемара Плятера; Динабургского (это Двинск, теперь Даугавпилс) комтура Генриха Плятера; Венденского (замок и город Цесис в Латвии) комтура Альберта Плятера; комтура и посла к папскому престолу Фридриха Плятера; рыцаря Гартвика Плятера.

Род Плятеров всегда был многочисленным и буйным. Богатство, прежде всего землями, делилось на части неравномерно: были очень богатые Плятеры, были — бедные.

источник

со стр. 148 - http://issuu.com/ruspioner.ru/...210#search
продолжение тоже со стр. 148 - http://ruspioner.ru/journal/m/single/40

Памятное место графа Леона Плятера на Даугавпилсском католическом кладбище
Сегодня не существует единой версии о месте захоронения участника польского восстания 1863 года графа Леона Плятера. В одних источниках упоминается, что после расстрела он был похоронен там же - в песках у крепости, недалеко от шоссе Рига - Динабург, а после ночью тайно перезахоронен в неизвестном месте. В других - захоронен в третьем бастионе крепости. Однако на Даугавпилсском католическом кладбище установлено памятное место графу Леону Плятеру. Здесь установлена чёрная гранитная плита с надписью: "Графу Леону Броэлу Плятеру - организатору польского восстания (убит 9 июня 1863 года)". Плита была установлена 9 июня 1923 года, обновлена в 2002 году. Рядом располагается памятная доска в память о поляках, погибших в сталинских лагерях - общественные деятели, учителя.

Леон Плятер родился в 1836 году в Комбульской усадьбе в семье графа Йозефа Броэл-Плятера и Антонины из рода Солтанов. Отец Леона был известен как хороший хозяин, сторонник широкого образования, писал очерки для журнала “Rubon”. Много вынес от правительства России, так как являлся родственником Эмилии и Цезаря Плятеров, которые принимали участие в восстании 1830 года в окрестностях Динабурга, и в последствии получив от Йозефа приют в его фольварке, чтобы спастись от высылки в Сибирь. Но это дело было раскрыто и Йозефа Плятера вместе с семьёй выслали в Смоленск. Там и прошло детство Леона Плятера. Когда пришло время учиться, Леона отправили в Рижскую гимназию. В Риге о нём заботился старший брат Аугуст, который служил у генерал-губернатора. Из Риги Леона перевели в Митаву (Елгаву), где он и закончил гимназию. Отца уже не было, когда он вернулся домой, а в Комбулях хозяйничал брат Евгений, Леон же получил в наследство Фольварк Казанова, где и прожил до конца своих дней.

По своей природе Леон был очень весёлым и его все любили. Он умел всё, и в Казанова даже соорудил токарный стол и столярную мастерскую. Он любил также и поохотиться. (..) Когда началось польское восстание, Леон посчитал позором, если ни один из рода Плятеров не примет участие в этом движении. Сначала он лично хотел отправиться в Литву и присоединиться к партии Нарбута, но весной 1863 года в Казанова их Дагды приехал Зигмунд Буйницкий, и это изменило планы Леона Плятера. У Бутницкого был замысел: в Балтинском лесу на почтовой дороге напасть на транспорт с оружием, который отправится из Динабурга для подавления польского восстания, отнять оружие и отдать участникам восстания. 13 мая 1863 года Леон Плятер вместе с пятью вооружёнными слугами, которые были очень преданны ему (слуга Заблоцкис, кучер Ян Банса, староста Цитович, шляхтич Ниецецкий и Антоний), отправились в назначенное место и стали ожидать транспорт, направлявшийся через Краславу. Позже в докладе было написано, что в Балтинском лесу находилось 50 вооружённых мужчин (это в нескольких километрах на восток от Краславы, у одной из таверн). (..) Когда транспорт с оружием приблизился, мятежники напали на него, несколько солдат погибли, некоторые были ранены, но одному офицеру удалось убежать в Краславу, где были собраны 47 солдат, которые устроили погоню за бунтарями.
Нападение свершилось, но мятежники были схвачены, в том числе и Леон Плятер. Перед этим группа мятежников во главе с Леоном Плятером дала клятву Краславе в костёле, которую принял викарь Краславы Ян Болцевич. Указом царского правительства священник Болцевич был осуждён на 20 лет. Самого же Леона Плятера схватили, отвезли в Динабургскую крепость, где его приговорили к смертной казни. По описаниям брата Евгения следует, что в крепости Леон вёл себя сдержанно, степенно, когда к нему на встречу приехали близкие.

Братья Евгений и Михаил также были арестованы и доставлены в Динабургскую (Даугавпилсскую) крепость. Братьям также хотели "пришить" дело об участии в нападении, но было слишком много свидетелей, которые видели их в этот день в своём поместье. Фактически, организатором нападения являлся Зигмунд Буйницкий, но ему удалось сбежать сначала в Россию, а после и за границу. Оттуда он писал царскому правительству, что Леон ни в чём не виноват, но комиссия не принимала это во внимание. Также существовали показания раненого солдата о том, что главарь выглядел иначе, но и это не помогло. Был отдан приказ о расстреле Леона Плятера. Родственники уже знали об этом, так как Леона из тюремной камеры перевели в крепостную камеру Nr 1, куда обычно переводили заключённых, приговорённых к смерти. Леон попросил позвать священника. К нему пришёл священник Болеслав Александрович, который провёл с Леоном его последнюю ночь в камере (стоит отметить, что позже этот священник был сослан на каторжные работы и по пути в Тюмень умер). Леон принял Святой Сакрамент, простил тех, кто его осудил на смерть и поблагодарил Господа за то, что он в таком спокойствии души может принять смерть. Наступило утро. Леон попросил разрешения встретиться с матерью и сёстрами, которые прибыли в Динабург, но ему отказали. Со своими близкими он простился, послав почтовую открытку. О событиях в лесу у Краславы узнала вся Европа, об этом писали газеты Польши, Англии и Франции. О доблестном и храбром графе сочиняли песни, а также был написан роман (http://www.ezerzeme.lv/printNews.php?id=7359). Поэт Янис Райнис воспел героическую смерть графа в своём детском эпосе "Солнечные годы" в стихотверении "Воскресенье и граф Плятер".

Адрес:
Даугавпилсскоe католическоe кладбище

http://www.visitdaugavpils.lv/...ladbishche

Фото Леона Плятера

Na Łotwie uczczono pamięć Leona
Platera, powstańca styczniowego
Uroczystości pod krzyżem w Kazanowie upamiętniającym Leona Platera. Fot. ambasada RP w Rydze
Z inicjatywy ambasady RP w Rydze, we współpracy z władzami
miejskimi Daugavpils, na Łotwie, na terenie dawnych Inflant
Polskich odbyły się obchody 150 rocznicy wybuchu powstania
styczniowego. Uczczono pamięć powstańca Leona Platera.
Leon Plater zorganizował w 1863 roku oddział powstańczy. Brał udział w ataku
pod Krasławiem na transport broni. Ujęty, chroniąc rzeczywistego dowódcę
akcji, całą winę wziął na siebie. Został skazany na śmierć i stracony w twierdzy
w Dyneburgu. Na wystawie o powstaniu styczniowym w Muzeum Narodowym
w Warszawie można oglądać kurtkę, w której Leon Plater szedł na egzekucję.
Uroczystości upamiętniające Leona Platera odbyły się 21 i 22 stycznia. W Kazanowie (Kazanova), pod krzyżem postawionym
przez matkę Leona Platera (tzw. Krzyż Syna), uczniowie ze szkoły polskiej w Krasławiu (Kraslava) oraz przedstawiciele
tamtejszego środowiska polskiego zapalili znicze oraz przypomnieli sylwetkę Leona Platera. Oryginalny krzyż został usunięty w
latach 60. XX wieku podczas budowy drogi. Został przywrócony w 1998 roku.
22 stycznia na terenie twierdzy w Dyneburgu (Daugavpils), w której więzieni byli konspiratorzy i powstańcy z 1863 r. (jednym z
nich był Leon Plater) odbyła się uroczystość upamiętniająca ofiar niepodległościowego zrywu sprzed 150 lat. Okolicznościowe
wystąpienia wygłosili mer miasta, ambasador RP Jerzy Marek Nowakowski, przedstawiciel prezydenta Łotwy oraz wiceminister
obrony narodowej Łotwy, którzy następnie zapalili znicze. Oprawę artystyczną wydarzenia przygotowało Centrum Kultury
Polskiej w Dyneburgu. Uroczystość w twierdzy była szeroko relacjonowana przez łotewskie media.
Przedstawiciele organizacji „Odrodzenie Inflant” (Infļantu Renesanse) a także rady miejskiej w Daugavpils zapalili znicze na
cmentarzu w Daugavpils przy symbolicznym grobie Leona Platera. Jego zwłok władze carskie nie wydały rodzinie i nie wiadomo,
gdzie je pochowano.
W organizację uroczystości zaangażowały się organizacje społeczności polskiej: Związek Polaków na Łotwie, Centrum Kultury
Polskiej w Daugavpils, stowarzyszenie „Odrodzenie Inflant”, Związek Polaków w Krasławiu, szkoła polska im. hr. Platerów w Krasławiu.

http://platerak.republika.pl/LeonBP1.pdf

Вот еще его фото:

Prezydenci Polski i Łotwy uczcili w
Dyneburgu powstańców
styczniowych
Prezydenci Andris Berzinis i Bronisław Komorowski podczas uroczystości w Dyneburgu.
Fot.PAP/L.Szymański
W niedzielę w Twierdzy Dyneburskiej prezydenci Polski i Łotwy
Bronisław Komorowski i Andris Berzinis odsłonili tablicę poświęconą
Leonowi Broel-Platerowi i innym uczestnikom Powstania
Styczniowego na tzw. Polskich Inflantach.
"Świadomie odwołujemy się do trudnej, czasami bolesnej dla obu narodów,
historii, a takim fragmentem dziejów jest właśnie Powstanie Styczniowe,
którego 150. rocznicę obchodzimy w tym roku" - powiedział Komorowski
podczas uroczystości. Podkreślił, że to m.in. z dramatu powstania 1863 r. powstały w 1918 r. niepodległe państwa - Polska i
Łotwa.
Jak zaznaczył polski prezydent, "z tego dramatu, również dramatu śmierci Platera, wyniknęło poczucie potrzeby budowania
sojuszu polsko-łotewskiego w 1920 r. i w całym okresie międzywojennym".
"Żeby wiedzieć, dokąd się idzie, trzeba wiedzieć, skąd się przychodzi. Polacy razem z Łotyszami idą w tę samą stronę. Budujemy
nasze państwa, umacniamy naszą tożsamość narodową poprzez zaangażowanie w integrację europejska" - powiedział
Komorowski.
Leon Plater był bohaterem Powstania Styczniowego w Inflantach Polskich. Uczestniczył w napadzie na transport broni pod
Krasławiem, po którym został ujęty. W przesłuchaniu przypisał sobie całą winę za organizację i kierowanie napadem. Plater
został rozstrzelany przy Twierdzy Dyneburskiej.
Prezydenci Polski i Łotwy wzięli też udział w części zamykającej seminarium naukowe "Mniejszość polska w Łatgalii: 1863 i
obecnie”.
Podczas wizyty w Dyneburgu Komorowski spotkał się również przedstawicielami łotewskiej Polonii. "Dzisiaj o wiele łatwiej jest
reprezentować i utożsamiać się z Polską, gdy ma ona gigantyczne sukcesy i jest krajem ludzi wolnych" - podkreślił prezydent.
Poprosił też przedstawicieli Polonii, by nie ustawali w wysiłkach podtrzymywania polskości. "Współczesna Polska potrzebuje
dobrych ambasadorów" - podkreślił.
Z Dyneburga Agnieszka Szymańska (PAP)

http://platerak.republika.pl/LeonBP3.pdf

X. Leon Plater

DODATEK XXI.

LIST LUDWIKI PLATERÓWNY

Fragment listu Ludwiki Platerówny, siostry Leona, (p. str. 114) do jej ciotecznego rodzeństwa: Władysława i Oktawii Sołtanów - znalezionego w papierach ś. p. S. Marii (Sołtan) w Szymanowie12)

Dynaburg, 28 maja13) 1863 r.

Moi kochani i najdrożsi,

Ofiara się spełniła - Błonia Dynaburskie zbryzgane zostały krwią niewinną, a w niebie przybył, jak się tego spodziewać można: męczennik i święty - daj Boże każdemu tak umierać! Kto ostatnie chwile przeżył z tym na śmierć skazanym Barankiem i widział jego gotowość, jego wiarę, jego ufność w Ranach Zbawicielowych. i ten wyraz nieziemski jego oblicza, kto słyszał, kto ostatni mu dał pocałunek z uśmiechem: do zobaczenia w Ojczyźnie niebieskiej! Ten pojmie uczucia pierwszych chrześcian. Pojmie, że nie płakali, żegnając się z najdroższymi istotami idącymi na. śmierć męczeńską, lecz zazdrościli im!

Nic nie pomogło zeznanie biednej pani Zygmuntowej [Bujnickiej]. Wyrok w sobotę już był podpisany - w niedzielę spauzowano, bo święto - ale pod wieczór ksiądz [Aleksandrowicz, proboszcz dynaburski, który na wygnaniu zakończył niedługo potem życie] otrzymał wezwanie, aby na 8-ą wieczór stawił się w fortecy dla przygotowania na śmierć przestępcy politycznego i przebycia z nim nocy, jeżeliby te-o go sobie życzył.

Nam nic nie oznajmiono i tak byliśmy wszyscy w okrutnej niepewności. Nazajutrz z rana dopiero przyszło nam pozwolenie przybycia do fortecy dla widzenia się z Leonem.

Mama i siostry już były - pojechaliśmy więc z Ludwikiem [Plater-Zyberk] i Leonem Roppem. Wprowadzono nas do tego więzienia, które całą noc było rajem, całą noc modlitwy, rozmyślania, wyznawania najdrobniejszych przewinień, kilkakrotnie. powtarzanych spowiedzi, a zakończona Mszą św., komunią, Ostatnim Namaszczeniem. Nie! Uczuć naszych spisać nie zdołam, gdyśmy się z tym najdroższym dziecięciem serca naszego spotkały, braciom tej ostatniej pociechy nie dozwolono. O jakaż to była rozmowa między nami! Pełna najczulszej już nieziemskiej miłości! Ściskaliśmy się, błogosławili i pocieszali nawzajem.

- To moja nadzieja cała - mówił Leoś drogi, wskazując na ukrzyżowanego. Spodziewam się, że mi źle nie będzie, jednakże módlcie się, żeby się szczęśliwiec odbyło.

A matka nasza: Dziecię moje drogie, pamiętaj tylko na te słowa, które Zbawiciel wyrzekł z Krzyża: "Dziś ze mną będziesz w raju" i proś, abyś je usłyszał. - Tak, tak, ja też częsta sobie je powtarzam.

Ale cóż, wszystkiego wam napisać nie mogę, ba ta nie do napisania! Trzeba było widzieć go siedzącego na łóżku między mamą a mną, uśmiechającego się do nas, trzymającego nas za ręce, trzeba była go słyszeć mówiącego tak słodko i łagodnie. Wincenty, nasz poczciwy, stary sługa, przypadł z płaczem da nóg jego. Ksiądz co moment oczy ocierał. Mama wszystko z wielką mocą i męstwem przeniosła. Świętość od niego wychodząca i moc z góry idąca, wszystka nas widać umacniała. Pożegnaliśmy się z uśmiechem, bez szlochów, bez rozpaczy, do zobaczenia w lepszej krainie.

Mamie do nóg upadł prosząc o błogosławieństwa; wszystkich kazał pozdrowić, uściskać, was szczególnie wspominając. Patem ludzie jego [z oddziału] skazani na rozmaite kary przychodzili do niego na pożegnanie; przez odmykające się drzwi komnatki więziennej jeszcze na nas spoglądał, jeszcze do nas się uśmiechał. - Potem wyjść nam kazano. Wojska zbierać się zaczęło. Kazano nam odjechać, ale widziałam go jeszcze jak wyszedł, lekko wskoczył na wóz, krzyżyk wziął z rąk księdza z wyrazem twarzy niewypowiedzianym, jeszcze nas spostrzegł, jeszcze najmilej nam się ukłonił.

Chciałam z nim odbyć bolesną drogę, ale już blisko nie było można dla mnóstwa wojska, w tłumie zaś nie chciałam. Pojechałyśmy wszystkie da Kościoła odmawiać modlitwy za drogiego konającego, któremu Sąd Boży musiał być łaskawszy od sądu ludzkiego. Reszty szczegółów dowiecie się od p. Wincentego Szadurskiega.

Admiracja ludzka i sława światowa mała mię obchodzą wobec sprawy wiecznej zapewnianej, jak mniemam, drogiemu dziecku naszemu.

Oto są ostatnie sława, które skreślił nie wiedząc czy nas będzie mógł widzieć: "Matko droga, do ciebie się obracam, błogosław mi na drogę wieczności, przebacz mi wszelkie maje uchybienia, a nie oddawaj się zbytecznie żalowi. Mam mocną nadzieję, że mi tam dobrze będzie.

Bracia kochani, ostatki licznego gronka naszego. Młodszy wiekiem od was błogosławię was z serca prawem konającego! Proszę was, pamiętajcie a moich biedakach, tak jakbym ja o nich pamiętał, gdybym żył - gorzki żywot ich czeka. Dłużników moich, jak tylko będzie z czego, zaspakajajcie. Siostry maje drogie, przyciskam was do kochającego serca. Przeszłej nocy śniłem Celinkę klęczącą w modlitwie. Módlcie się wszystkie za mają duszę, Władysławie i Oktawciu, wiecie, jak was kocham! Błogosławię dziatki wasze. Kuzynkowie kochani, kuzynki i krewni bliżsi i dalsi, niech was Bóg pocieszyć raczy i niech wam wszystkim wynagrodzi za wasze dla mnie współczucie - umieram chętnie, ba widzę wolę Boską.

Dowidzenia w lepszej krainie. 27 maja 1863 r."

http://platerak.republika.pl/konarski.html#listludwiki

Эмилия Францевна Плятер (13.11.1806 – 23.12.1831)