Списки землевладельцев и имений Могилевской губернии

Вот один из разделов моей книги о деле Фаустина Язерского(Езерского):


АКШЫНКА

Вёска ў Свяцілавіцкім сельсавеце Веткаўскага раёна. Пасля аварыі на Чарнобыльскай АЭС вёска цалкам адселена і сёння не існуе. Знаходзілася за 27 км на поўнач ад Веткі, 49 км ад Гомеля. Вядома з XVIII ст. У 1785 г. налічвала 43 жыхары. Памешчык В.Шэлюта. У 1847 г. было 26 двароў, 181 жыхар, 1915 дзес. зямлі. У аднайменным фальварку Язерскіх у 1897 г. было 4 двары, 24 жыхары. Рыма-каталіцкая капліца.
Першапачаткова паселішча, верагодна, называлася Акрынка. Менавіта такая форма сустракаецца ў попісе Рэчыцкага павета 1765 г., дзе Акрынка ўказваецца як уладанне Станіслава Бельскага, чашніка чарнігаўскага. Пад уплывам польскай мовы назва маёнтка стала вымаўляцца як Акшынка. У 1785 г. уладальнікам Акшынкі значыцца Восіп Шэлюта. Пазней належала Язерскім. Капліца ў маёнтку Язерскіх была пабудавана ў 1808 г. Асвяціў яе, па ўсёй верагоднасці, паміж 1820 і 1827 гг. пробашч Пашавіцкі, які адначасова з’яўляўся беліцкім віцэ-дэканам. Капліца была прыпісана да Радужскай парафіі.
У 1848 г. капліца была адрамантавана (хутчэй за ўсё, перабудавана). Знаходзілася на могілках за чвэрць вярсты ад гаспадарчых пабудоў, добра ўтрымлівалася, мела ўсё належнае начынне і была абкружаная ровам. Вясной і восенню, у час разліву Сожа і Бесядзі, сувязь з парафіяльным касцёлам практычна спынялася. Індульт на капліцу 13 снежня 1849 г. за № 1767 быў выдадзены мітрапалітам Казімірам Дмахоўскім на 6 гадоў, а 14 снежня 1855 г. прадоўжаны. Пасля ліквідацыі ў 1866 г. Радужскай парафіі капліца належала да Чачэрскай парафіі.
31 сакавіка 1895 г. магілёўскі губернатар напісаў ліст міністру ўнутраных спраў, у якім паведамляў, што ўласнік маёнтку Акшынка, дваранін Рагачоўскага павета рыма-каталіцкага веравызнання Фаўстын Казіміраў Язерскі ў канцы 1894 г. без усялякага дазволу перакрыў рыма-каталіцкую капліцу, якая знаходзіцца ў яго маёнтку. Пры гэтым гонтавы дах замяніў новым, жалезным. Але пры выбыцці ў 1869 г. Магілёўскай губерні са складу «Паўночна-Заходняга краю» (г.зн., віленскага генерал-губернатарства) было загадана, каб і надалей для губерні заставалася ў моцы распаражэнне віленскага генерал-губернатара ад 29 чэрвеня 1864 г. аб абмежаванні пабудовы новых ці аднаўлення старых рыма-каталіцкіх касцёлаў, капліц і алтароў без папярэдняга дазволу генерал-губернатара.
На запытанне, чаму рамонт здзейснены без вызначанага дазволу, пан Язерскі прад’явіў тлумачэнне і копію ўказа магілёўскай рыма-каталіцкай духоўнай кансісторыі ад 21 жніўня 1842 г. за № 3527, згодна з якім ён лічыў не патрэбным прасіць дазвол на рамонт.
Тэкст тлумачэння Язерскага быў наступны:
«Тлумачэнне. Рагачоўскага павета 4 стана ў маёнтку маім Акшынцы на могілках капліца, у якой пахаваны мае продкі і бацькі, у якую і цяпер уносяцца мёртвыя целы да прыбыцця святара. У капліцы ніякага рамонту зроблена не было, а толькі з-за дзіравага даха адзін толькі дах выпраўлены ў былым годзе. Алтар ёсць, і за памерлых бывае Імша з дазволу магілёўскай рыма-каталіцкай духоўнай кансісторыі ад 21 жніўня 1842 г. Прашу памілавання і дазволу васьмідзесяцітрохгадоваму старому губернскаму сакратару Фаўстыну Казіміравічу Язерскаму. 3 сакавіка 1895 г.».
Указ, які Язерскі прад’явіў паведамляў:
«Указ Яго Імператарскай Вялікасці Самадзержца Усерасійскага з магілёўскай рыма-каталіцкай духоўнай кансісторыі. Радужскаму курату ксяндзу Ставярэю. Кансісторыі паведамлена: прашэнне памешчыка Магілёўскай губерні Рагачоўскага павета Фаўстына Язерскага ад 14 жніўня ў кансісторыю, у якім ён паведамляе, што ў маёнтку яго, які называецца Акшынка, знаходзіцца з даўніх часоў уладкаваная на могілках рыма-каталіцкая капліца, у якой пахаваныя целы памерлых яго бацькоў, прыпісаная да Радужскага парафіяльнага касцёла, якая патрабуе рамонту, а менавіта пераробкі падлогі, ганка, столі і перакрыцця, такі рамонт на падставе 12 тома Збору законаў артыкула 672 можа быць дазволены дыяцэзіяльным начальствам; а таму, жадаючы падтрымаць існаванне ўказанай Акшынскай капліцы, а тым самым выканаць волю блажэнных яго бацькоў, просіць гэтую кансісторыю на падставе вышэй прыведзеных узаканенняў дазволіць прыступіць да рамонту ўпамянутай капліцы, якая ляжыць за рэкамі Бесяддзю і Сожам у адлегласці 40 вёрст ад парафіяльнага касцёла і аб тым апавясціць прасіцеля.
А паводле даведкі аказалася, што ў снежні месяцы 1836 г. пан міністр унутраных справаў цыркулярна прадпісаў грамадзянскім губернатарам звярнуць увагу памешчыкаў грамадства на заснаванне капліц пры могілках для памерлых, якіх прывозяць у капліцы для чакання пахавання. А таму загадалі: з-за таго, што рамонт згаданай капліцы на падставе прыведзеных узаканенняў можа быць дазволены дыяцэзіяльным начальствам, то дазволіць прасіцелю прыступіць да рамонту капліцы, бо кансісторыя прызнае існаванне яе неабходна патрэбным для парафіян рыма-каталіцкага вызнання, якія жывуць побач. Аб нечыненні ніякіх перашкод рамонту капліцы з боку земскай паліцыі разам з гэтым звярнуцца да магілёўскага грамадзянскага губернатара. Жніўня 21 дня 1842 г. Аўтэнтык падпісалі асэсар канонік Брынк, за сакратара Чахоўскі».
Магілёўскі губернатар прасіў не даваць гэтай справе хаду, бо Язерскі быў ужо вельмі стары, і рамонт зрабіў з-за непаразумення.
Міністр Дурнаво напісаў магілёўскаму губернатару, каб той паведаміў Язерскаму аб тым, што надалей ён мусіць прытрымлівацца існуючых правілаў.

Очень интересная информация - хоть и совсем меня не касается - но всегда интересно узнать что-то новое. Рад появлению нового знатока на ВГД!!!

Если я не опоздала с просьбой - посмотрите, пожалуйста землевладельцев Могилевской Губернии Рогачевского уезда::
КОВАЛЕВСКИЕ(Ковальские), БАРАНОВСКИЕ, ГУЗЕНКОВЫ (Гузенко), ЛЕОНЧИКОВЫ(Леончик). СПАСИБО ОГРОМНОЕ!

Палівач

О-о-о-о! Как хорошо, что заработала подписка!!!!
Извините, что не сразу увидела все, что ВЫ для меня написали.

Сейчас я это переведу, осознаю и задам вопросы!!!!!

Спасибо!!!! Огромное!!!! +

Посмотрите, пожалуйста,
Горацкий уезд - КОВАЛЁВЫ и Сеньненский уезд - БОРОВИК, ЗАЩЕПКО
Заранее спасибо!