Словарь биографический польских офицеров второй полов. XVII

ACHIMGER Achingier Stanislaw Jan
h. wlasnego (zm.po 1677) рогuczniк jazdy, sedzia wojskowv wywodzil sie i rodziny szlacheckiei pochodzcma
mcmiecbego, nobilitowane) w 1593 t i zamieszkalci w Malopolsce, by!
srncm Stanislawa odnotcwanego w 1633
i na temue Lsicsrv.a oswi^cmisko-zatorbk
»ego, m ui brata Mikolap towarzysza |azdv
koronoq, zonatego г Мапапгц Kozuchcm-
чЦ (M'S t) , a osiadlego w woj. kra-
Ip w J a t
Stuzbe worskcn*^ v> arrmi koronne) rozpo-
С7Д) w latach 60-tych )ako towarzysz
н chor^gwi husarskiei Jana Sobieskiego,
a natomust w latach 1669-1672 by! poruczrakiem
i dowodca chor^gwi husarskici
Jakuba Potockiego. a nast^pnie do
16™ r. Stetana Stanislawa Czamieckiego,
ay h uczestmkiem owtzesnych wydarzert
pobtvcznych oraz walk z woiskami turec
kuni i tatankimi
W uerpmu 166? с цко delegat swej chor^
gv>i pobirra) dla nif i zold podczas obrad
Trybunah) Siarbowrgo we Lwowie, zas
w kwietniu т., wspdlrue z bratem Mi-
коЬцеш i Wbdysljwem Rcklowskim to
warrysumi choqgwi. zostal uwolmony
od bamcji wyrokiem Irybunalu Lube)
ducgo, karv rulozonei na A. w 1671 r. Pod
czas konfrderacii golfbtbe), wr wrzeinju
16*7 r. tako kbent S. S Czamieckiego, zostai
wybnny praez zgromadzon^ pod Re
gowem vzlacht? konfederackun tfdzq
wotskowvm.
Dziedziczyl po rodzicach wiei Kobylany
w powiecie sandomierskun. Podczas se|-
mu nadzwycza|nego w 1670 r. wyst^powal
iako posel wo)skowy, ktoremu izba poselska
za zaslugi bojowe zalecala oddarue
w dozywocie krolewskiej wsi Sucha kolo
Koziemc w woj. sandomierskun.
Zmarl po 1677 r., z zony Anny Mijakowsluej
(siostry Stanislawa towarzysza jazdy
I skarbnika nowogrodzko-siewierslaego
wlatach 1659-1671) pozostawil jedynego
syna Franciszka.
Bomecki 1.1 s. 21-22; Niesiecki LII s, 10-
13; Uruskit. Is. 12-13.
Dianusz sejmu 1670 r., s. 64. 66, 67, 77
(bez imiema); A. Grabowski, Spominki, t.
II s. 179-180; Z. Hundert, Husana, s. 192;
Z. Hundert, Kopijnicy, s. 266, 271; Z.
Hundert, Mi?dzy bulawq, s. 175,283,284,
329; W. Kochowski, Rocznila, s. 307 (jedynie
jako Jan); M. Kulecki, Wygnaiicy,
s. 146; L. A. Wierzbicki, Pospolite, s. 249-
250 (jakojan Aichinger).
AGAD, Sig. nr 1 s. 306, nr 11 s. 332, nr 12
k. 4v i 45; AGAD, ASW dz. 85 nr 99 k.
lOOv-lOl; AGAD, ASK III nr 5 k. 1154,
ASK V nr 10 k. 57, 212; Ossol. nr 247 k. 94-94v.

ACHMET (Ahmed) bej Turczyn (zm.
po 1654) rotmistrz jazdy.
Prawdopodobme pochodzi! z rodziny turcckie),
dostal si? do polskiej mewoli okolo
1644-16+8 r, zwi^zki rodzinne niezna
rve.

Shizb? wojskowy w armn koronne] rozpocz^
l zapewne na pocz^tku lat SO tych |ako
towarzysz |azdy. W latach 1653-1654 byl
rotmistrzem chor^gwi woloskiei oraz
uczestnikiem kampann zwanieckie) 1653
r. Jana Kazimierza oraz walk z wojskami
kozaclami 1 rosyjskirm wkole|nym 16S4r.
Dalsze losy nieznane.
M. Kosowski, Chor^gwie woloskie, s. 40,
60; J. Wimrner, Materialy.
AGAD, ASW dz. 85 nr 69 k, 13S-I35v, nr
70 k. 89-90, nr 72 k. 5-Sv (rejestry popisowe
chor^gwi |azdy A. z lat 16S3-1654).

ACHMET (Ahmed) Mustafa h Kotwica
(zm. po 1661) porucznik jazdy.
Pochodzil z ksiaz?ce| rodziny tatarskie),
spokrewnionej z Juszynskimi, byl synem
Aleksandra rotmistrza tatarskiego jeszcze
w 1658 r.
Shizb? wo|skow^ rozpocz^l w 1653 r. jako
towarzysz jazdy koronnej, zas w latach
1659-1661 byl porucznikiem i dowodc^
choqgwi tatarskie) Mustafy Sudycza,
uczestrucz^c w 6wczesnych wojnach Rzeczypospolitej
- zatem w walkach z woiskami
kozackimi, szwedzkimi 1 rosyjslumi.
Dalsze losy nieznane.
Boniecki t. I s. 22; Dziadulewicz, s. 8-12;
Uruski 1.1 s. 13.
AGAD, ASW dz. 85 nr 85 k. 146-164 (rejestry
popisowe chor^gwi jazdy A. z 1659-1661).

ADERS Sebastian (zm. 1649) kapitanartylerii,
inzynier wojskowy.
Pochodzil z rodziny mieszczariskie) osiadle)
w meznanym miescie na terenie Prus
Ksi^z^cych, byl wyznania ewangelickiego.
W zr6dtach okreSlany jako „natione Mazur,
wychowaniem, wiar^ 1 ozenieniem istny
Holender", ale jego dokladne zwi^zki
rodzmne ц nieznane Reprezentowana
przezen wiedza wo|skowa bez w^tpienia
wskazuje, ze odbyl gruntowne studia zagraniczne
? zakresu artylern, mzymeru
1 kartografii wojskowe) na uniwersytecie
w Leidzie, wyslany do Niderlandow przez
Zygmunta Ш Waz?
W latach 1622M628 wraz г mzynierem
Jacobem Bloduem byl zatrudmony przy
budowie lortyfikaqi mieiskich 1 na skarpie
wiilane) w Warszawie. Pozme| odnotowany
w /rodtach jako uczestmk kampann
smolenskie; w 16 3 3 /1634 r„ podczas Ict6-
re) shizyi |ako inzynier w korpusie artylern
Ltewskiei, a oplacany przez skarb Wielkiego
K.si?stwa Litewskiego 26 VI 1636 r.
otrzymal wyplat? zoldu. W nieznanych
nam okolicznosciach zwi^zaJ si? z dworem
hetmana S. Koniecpolskiego, ktorego byl
nadwomym budowmczym („architektem").
W 1638 r. towarzyszyl polskim oficerom
w mis)i wojskowej na Sicz, mozliwe,
iz w kolejnych latach odbyl lulka wypraw
rozpoznawczych w kierunku u jii
Dmepru 1 Bohu, wykonu|ac maplu tychze
obszarow. Jesieni^ 1645 r. z polecema hetmana
Koniecpolskiego dokonal „kartograficzne)"
wyprawy na pofwysep krymski
1 na wybrzeza Morza Czarnego w celu „talemnego
wymierzenia kra|u tatarskiego',
со wiqzalo |ego owczesnq dzialalnosc
z planami wojennymi Wladyslawa IV. Do
kra|U powroal w koncu 1646 r., a owocem
jego dzialalnoSci byty mapki polwyspu
krymskiego 1 jego okolic 1 wybreezy Morza
Czarnego, ktore cz?sciowo wykorzystal
W. Beauplan w swym bogatym donobku
kartograficznym, podobnie jak opis
(geograficzny 1 obyczajowy) tychze obszarow.
Ocena matenahi kartograficznego A.
wzbudza pewne kontrowersje wir6d historyk6w
1 kartografow - cz?sc uwaza, iz
lego dorobek byl krytyczme oceniany
przez W. Beau plana, ktory me wykorzystal
jego „mapek” Krymu 1 deity Duna|u
w pierwszym wydamu generalnei тару
Ukrarny Dopiero w kolejnych publtka
c|ach umiescil on niewiellae (1 9 x 1 4 cm)
szkice polwyspu krymskiego, prowinqi
tureckich, cry dolnego biegu Dmepru.
Nast?pne „таркГ zapewne wykonane
przez samego A., m. in. wschodnich wybrzezy
Morza Azowskiego, znalazly si?